“het systeem moet om” dat werd er gezegd in de laatste uitzending van sander en de kloof met sander schimmelpenninck vanuit de vpro. dat systeem gaat over meer dan vermogensongelijkheid, het gaat over onze kijk op mens, werk en inkomen. zelf ben ik uit de bubbel gestapt van een bullshitbaan.een baan voor ‘hoog opgeleide’ die een beetje een excelsheet in mag vullen. werkzaamheden waar niemand beter van wordt, behalve het systeem.
ik kreeg er zelf een bore-out van. dit was geen werken. vanuit mijn bijbaan bij een stratenmaker wist ik wel wat werken was. dit was een aanwezigheidspremie: een grotere loonslaaf kon ik mij niet voelen.mede dankzij een studieschuld van 30k. voordat je rechten hebt opgebouwd ben je al een tijdje verder. je bent dus op jonge leeftijd genoodzaakt mee te gaan, totdat je niet meer anders kan en je lasten al dusdanig hoog zijn dat je niet meer onafhankelijk kan werken.
wie betaalt, bepaalt. ik was mijn eigen bedrijf gestart (het leven in loondienst van het systeem tevreden houden was niet aan mij besteed). niet veel later werd mijn moeder ziek en kon ik de ballen niet in de lucht houden. ik had mijn bankrekening soldaat gemaakt en stond met verschijnselen van hyperventilatie in de supermarkt. de consequentie was: noodgedwongen mijn huis uit en weer terug wonen bij moeders. niet de weg die je wil bewandelen op je 27ste. om ondertussen door vrienden uitgesloten te worden: “werken voor je centen vriend”.
onbegrip is misschien nog wel het vervelendste van allemaal. zo waarderen we onbetaalde werkzaamheden nog steeds niet, zoals de zorg destijds voor mijn moeder. maar denk ook aan ouderschap, studeren of het starten van een onderneming. het is ook die reden dat ik mij als bedrijfseconoom verder verdiept heb in de zin & de onzin van werk. na het mislopen van een goede opdracht waarin ik aangaf geen (8) uren te maken is dan ook werkvierentwintig ontstaan.
nu is het niet meer de tijd van praten, maar van doen. van overstappen op een vereenvoudiging van ons belastingstelsel met daarin een basisinkomen. waardoor iedereen een vloer heeft om op te staan en niemand de consequenties hoeft te dragen die ik heb moeten dragen, niet vanwege lamlendigheid, maar vanuit het juiste willen doen. daarom neem ik ook niemand kwalijk die wel het systeem tevreden houd en wel ‘braaf zijn of haar uurtjes maakt’.
dat is de loonslaafcultuur die we gecreëerd hebben en die de meeste mensen in de tang houden en misschien nog wel erger: elkaar in de tang houden. niet je hoofd boven het maaiveld uit te steken. een systeem met iets meer onafhankelijkheid is voor iedereen goed. dat is de autonomie die iedereen nodig heeft, de 1,5 meter, het is een psychologische basisbehoefte en de determinant voor welzijn. dat is de kern van sociale innovatie. we worden er allemaal beter van.
sommige mensen vragen zich af waarom we in nederland een deeltijdcultuur hebben. sommige noemen het deeltijddecadentie, andere noemen het balanstrutjes. het zijn vaak vrouwen (met kinderen) die hiervoor worden uitgemaakt. in deze blog willen we je een meenemen in hun situatie. we doen vaak of die ander, anders is, maar eigenlijk denken ze vaak hetzelfde of je nu weinig of veel verdient. dit staat in onze ogen nog even los van de ineffectiviteit van de 40 urige werkweek (en 8, 9 of soms wel 10 urige werkdag). met productiviteit, resultaat en kwaliteit heeft dat doorgaans weinig meer te maken.
werken moet lonen
stel dat je als jonge (alleenstaande) ouder een dag meer wilt werken? hoeveel ga je er dan netto op vooruit. die vraag stel je jezelf als je gaat werken. immers een baan gaat naast leuk. waardevol (goed voor samenleving, eigenwaarden, sociale contacten) ook over inkomen. juist daar botst ons stelsel van werk & inkomen. oftewel de marktprikkel om te werken staan dan haaks op de intrinsieke drijfveer. dit kan leiden tot wat het crowding out effect wordt genoemd. de extrinsieke prikkel (beweegreden) verdringt de intrinsieke motivatie.
van 3 dagen naar 4 dagen werken loont dan simpelweg niet. je hebt een dag minder vrij en je gaat er netto niet op vooruit. uiteraard kan je dit ook omdraaien, als je ipv 5, 4 dagen gaat werken hoeveel lever je dan netto in. vaak komt dit voor mensen op 50 euro netto per dag uit. oftewel, 4 vrije dagen extra in de maand kosten je 200 euro netto.
belastingdruk
nu vinden we vaak dat een top marginaal tarief voor inkomsten niet hoger mag zijn dan 50%. immers van elke euro die je verdient houd je zelf 50% of meer over. dat is ongeveer het tarief dat we nog als redelijk beschouwen (hoe minder hoe beter natuurlijk als het gaat om je eigen portemonnee). het marginale tarief zegt iets over elke euro die je verdient bovenop je huidige verdiensten. uiteraard is de algehele belastingdruk anders aangezien we ook btw, accijns en andere heffingen betalen. dat zegt overigens weer niks over jouw gemiddelde belastingdruk. oftewel er is sprake van een marginale belastingdruk & van een gemiddelde belastingdruk over je hele inkomen (&vermogen). al wordt kapitaal nauwelijks belast en arbeid des te meer.
markt/overheid
als je je afvraagt waarom dat zoveel is? dat heeft te maken dat de verhouding overheid/markt in nederland nu 60% versus 40% is. misschien zelfs wel meer met de steun. in een gezonde samenleving is dat ongeveer 40% overheid – 60 % markt. uiteraard staan deze niet los van elkaar, want de overheid is de grootste opdrachtgever. het is overigens ook een misvatting dat een lagere belastingdruk goed is voor economische groei & bloei (trickle down economics does not work). vaak vertellen politici halve waarheden.
marginale belastingdruk
even terug naar de meneer of mevrouw met toeslagen. deze kent in sommige gevallen een marginale belastingdruk van 90% of meer. immers meer gaan verdienen levert soms zelfs onderaan de streep minder inkomen op (armoedeval). als je werkt om geld te verdienen (werken mag lonen) dan ben je wel gek als je meer gaat werken en minder gaat verdienen. het kan dus even duren voordat je ook echt netto een stap vooruit zet. het is dus belangrijk om de inzichten die we hebben vanuit de gedragseconomie toe te passen op ons systeem. dan ariely & andere psychologen & economen hebben hier volop onderzoek naar gedaan.
verlies aversie
het verlies van toeslagen kan tot verlies aversie leiden. mensen vinden het erger om iets te verliezen dan om iets erbij te vergaren leuk is. we zijn dan ook risico averse. we gaan risico’s uit de weg omdat we de kans op kleine risico’s overschatten. dit wordt prachtig uitgelegd door stefan lipman in onderstaande video.
basisinkomen
het zal je dan ook niet verbazen dat we voor een basisinkomen zijn. zo brengen we de marktprikkels in lijn met de intrinsieke motivatie om wat van het leven te maken (in welke vorm dan ook). we zien echter dat veel regelingen prikkels hebben die er haaks op staan en waardoor mensen minder initiatief nemen. denk hierbij aan de tozo. de tijdelijke ondersteuning voor zelfstandige. het zorgt ervoor dat ondernemers hun omzet naar achteren schuiven (als ze al omzet maken) en waarbij het soms gunstiger is om even in een winterslaap te gaan dan te blijven ondernemen. bij de now regeling voor bedrijven is dit niet anders.
onderdeel van de oplossing (of probleem)
kortom, het denken over toeslagen creëert het probleem. het was ooit bedoeld als inkomensondersteuning, maar nu zorgt het voor een armoedeval, voor passiviteit en voor minder werken ipv meer werken (als je dat zelf wilt) en dan hebben we het nog niet gehad over de achterhaalde criteriums van het ‘maken van uren’. waardoor een ondernemer in aanmerking komt voor een aftrekpost. lees ook bart & het urencriterium.
bart is een zelfstandig ondernemer in de ict. hij kon zijn ei niet kwijt in de loonslaafcultuur en structuur van uren maken. daarom is bart voor zichzelf begonnen. bart heeft een fikse studieschuld maar weet alles van ict. bart weet op welk knopje hij moet drukken. bart lost het daarom dan ook zo op. bart doet niet aan tijd, maar aan effectiviteit. bart is niet lui, maar bart weet goed dat de oude fabrieksmindset op werk niet werkt. er knaagt iets bij bart.
vroeger was het adagium uren maken. uren x uurtarief was je salaris/omzet. dat deden we dan ook, dat was het verdienmodel. vergelijken was lastig en pas achteraf mogelijk het is een complex product. van echte marktwerking was ook geen sprake. bart snapt nu waarom alle ict projecten uit de hand lopen. naarmate mensen langer werken worden ze minder effectief. betaal je voor uren dan krijg je uren (en steeds minder resultaat). de beste ideeën kwamen bij bart als ie de volgende dag fris en fruitig weer op kwam dagen, maar zelden als ie tot laat doortrok.
nu bart zelfstandig ondernemer is doet ie niet meer aan die onzin. bart stopt op tijd en maakt geen ‘lange dagen, veel uren’ meer. als er iets niet werkt dan is het dat wel. bart weet ook dat als ze bij apple geen lange dagen, veel uren mentaliteit hadden, dan hadden ze veel eerder de iphone ontwikkeld. ze waren dan namelijk meer empathisch, creatiever en hadden een groter probleemoplossend vermogen. oftewel ze staarde zichzelf niet blind en maakten optimaal gebruik van de denkkracht.
werkdag
bart heeft zich verdiept in de effectiviteit van de werkdag. nu heeft bart een onderhoudscontract gemaakt en zorgt bart voor zo min mogelijk foutmeldingen. hij levert topkwaliteit dan kan bart wat anders doen dan problemen oplossen bij opdrachtgevers. dat is ook 1 van de redenen dat bart op afstand werkt, zodat hij geen reistijd heeft en deze tijd aan zijn kinderen en hulpbehoevende vrouw kan steken. aan nutteloze tijd heeft bart en zijn opdrachtgever niks.
zijn opdrachtgevers betalen voor een werkend netwerk. hij doet op tijd onderhoud en daardoor hebben de netwerken nauwelijks downtime. zijn opdrachtgevers zijn dolblij.. bart en zijn familie ook!
de belastingdienst…geeft echter aan dat je pas een ondernemer bent als je 1224 uur werkt. dan word je gecompenseerd voor het ‘ondernemersrisico’ (met een basisinkomen is deze overbodig). terwijl juist het ondernemersrisico is dat je af en toe geen werk hebt (‘geen uren’ maakt). dus wij zijn ook nog niet helemaal uit de bedoeling van het urencriterium (naast een heel ouderwets loonslaafstructuur-fabrieksmindset op werk na).
gezondheid
terug naar bart. bart heeft door dat tijd niet bijdraagt aan een goed product of dienst. het draagt al zeker niet bij aan zijn gezondheid. bart is slim, levert een goed en betaalbaar contract aan klanten en helpt daarmee de samenleving, zijn gezin en zichzelf. bart is onze held, bart is een echte ondernemer en denkt in meervoudige waardecreatie. bart denkt na.
henk jan is ook ict ondernemer, verhuurt zich per uur en heeft er een week mee lopen stoeien bij een organisatie (waar ze toeslagen uitkeren). henk jan sliep amper en heeft privé afspraken afgezegd. henk jan heeft zichzelf (nutteloos) beziggehouden, want bart zag de crux binnen een oogwenk.
henk jan heeft wel netjes zijn tijd genoteerd. henk-jan leeft in een systeemwereld. tijdschrijven in de zorg wordt niet meer gedaan, maar henk schrijft lekker door en factureerde dat aan de organisatie. hoe meer uren hoe beter…
henk jan was vroeger ook intrinsiek gemotiveerd, maar kwam er al snel achter dat hij hierdoor minder geld verdiende en zichzelf in de vingers sneed. henk jan is eigenlijk een verkapte loonslaaf geworden en heeft een perverse prikkel om meer uren te maken. minder uren betekent minder salaris.
henk jan heeft recht op de aftrekpost, henk jan zit nu echter wel met een burn out thuis. heeft last van suikerziekte, overgewicht, zijn huwelijk liep spaak, maar hij heeft wel voldoende uren gemaakt. henk jan is dolbij dat hij recht op de aftrekpost heeft.
bart niet. bart wist goed met zijn energie, tijd en aandacht om te gaan. henk jan niet.
relax
bart is uitgeslapen, niet gestrest, heeft tijd aan zijn gezin besteed, heeft er tijdens het wielrennen over nagedacht of heeft gewoon heel veel ervaring, maar bart heeft geen recht op de aftrekpost. bart baalt van de fabrieksmindset op werk en inkomen, daarvoor heeft bart een oplossing bedacht. een ict bart. die vervangt bart en maakt de uren voor bart. bart maakt namelijk geen uren maar computers en netwerken. daar hebben zijn klanten wat aan, niet aan zijn uren. bart vindt het urencriterium maar een echt een regeling van een stelletje boomers. hij noemt werken op die manier zelfs bezigheidstherapie voor volwassenen.
lopende band & hybride werkenden
bart is zoals zovelen van ons een modern werkende. dat kan zijn dat hij mantelzorg met werk combineert, maar ook de combinatie van studie en werk of gedeeltelijk in loondienst met daarnaast een nagelstudio om je inkomen aan te vullen. de tijd van vakjes is voorbij. daarom opperen we ook voor een eerlijker, eenvoudiger en transparanter belastingstelsel.
waarin werken altijd loont (financieel of in voldoening). we zullen zien dat er meer problemen ontstaan. denk aan de gepensioneerde zorgmedewerker die nu ingesprongen is en daardoor te veel verdiend heeft en haar huur of zorgtoeslag moet terugbetalen. de waardering leek zo mooi, maar komt als een boomerang terug.
het gros van de problemen veroorzaken we zelf, door een systeem waarin je pas achteraf de rekening krijgt. terwijl de toeslagen en aftrekposten juist bedoeld zijn als ondersteuning dan wel prikkel om extra te werken (te verdienen). dat doen ze beide niet. ook bart heeft er last van.
bart vindt dat het lijkt alsof hij nog achter een lopende band staat pinnetjes in elkaar te zetten als een fabrieksarbeider moet in en uitklokken. bart is toch niet gek… bart weet wel beter, maar bart wordt wel misbruikt in het voorbeeld van de belastingdienst. per slot van rekening komt hij nu ook niet in aanmerking voor de tozo. zijn klanten kunnen niet betalen of zijn afgehaakt en daardoor staat bart nu in zijn blootje en zegt:
dank je wel bureaucratische overheid, dank je wel.
het is tijd voor sociale innovatie. don’t be stupid, be like bart.
nu denk je misschien: wat een gekkigheid. dat is ook een beetje de bedoeling van deze blog. het is een poging om aan te geven hoe stug systemen kunnen zijn, hoe we de systeemwereld en de hele denkwijze erachter vormgegeven hebben. waarmee we het zelfs doortrekken in andere besluitvorming zoals de tozo. onze overheid zit vast in systeemdenken, in rechtmatigheid en in micromanagement. dat komt door oude fundamenten op werk & inkomen. met werkvierentwintig pakken we deze oude idee technologie aan. soms wat rebelser dan andere keren. deze blog was een beetje rebels. hopelijk is de boodschap duidelijk.
bij werkvierentwintig hebben we het regelmatig over de arbeidsmarkt. dat heeft alles te maken met werk & inkomen. we willen dan ook graag een voorzet doen op hoofdlijnen voor een verandering van het stelsel. een nieuwe frisse kijk op werk en inkomen. er zit een fundamenteler probleem onder onze economie, we zijn bezig met een stoelendans waarvan de stoelen er slechts denkbeeldig nog zijn, of zoals jort kelder hier zegt:
de maatstaven die we gebruiken om economische groei weer te geven worden voor een deel veroorzaakt door deze groeiende schuldenberg en daarmee is het verband tussen de werkelijke waarde die er in een land gecreëerd wordt niet meer in overeenstemming met deze maatstaf, het GDP. zelfs de bedenker van het GDP (kuznets) gaf aan dat we voorzichtig om moesten gaan met deze indicator. we zouden ook onbetaalde werkzaamheden mee moeten rekenen zoals zorgtaken (mantelzorg, ouderschap), maar denk ook aan studeren & ondernemen. we hebben sinds het gebruik ons teveel blind gestaard op de maatstaf en zijn er inmiddels volledig afhankelijk van geworden, van onze pensioenfondsen tot de houdbaarheid van onze staatsschuld.
trickle up
we zien de problematiek van vandaag. met de kennis over de trickle up economie zoals andrew yang die voorstelt is het mogelijk om een beter en eenvoudiger systeem rondom werk en inkomen te bedenken. dit maakt de samenleving en de economie sterker. win-win-win dus! dit wordt goed uitgelegd in onderstaande video.
het trickle down denken is daarmee ideologisch wellicht gunstig, maar het is slechter voor de economie & samenleving. het werkt simpelweg niet en het is een verzonnen term zonder economische wetenschappelijke onderbouwing.
3 knoppen
1 – basisinkomen, met 3 componenten, woon (per huishouden), leef (per persoon) en kind-deel (zoals we nu kinderbijslag al hebben). dit wordt gezien als de ‘midden variant’ van een basisinkomen. alle bureaucratische aftrekposten en inkomensafhankelijke toeslagen weg. dat zijn de 3 knoppen waar de bestuurders aan kunnen draaien. geen armoedeval, geen boete op werken. geen verlies aversie. ook de overheid dient op 1,5 meter te blijven.
maar werkvierentwintig, hoe zit het dan met de werkbereidheid, neemt dat dan niet af? nee neemt zelfs toe, het huidige systeem passiveert. lees er meer over in het onderzoek van de universiteit van leiden.
een euro is een euro
2 – een vast tarief op inkomen (voor zowel arbeid als vermogensrendement). uit voorlopig onderzoek bleek 50% als maximaal tarief te gelden., let wel maximaal, ook van ons mag het lager, maar het idee dat lagere belastingen beter zijn voor de economie klopt helaas niet. zo houd je zelf altijd meer over van de euro die je verdient. het basisinkomen is belastingvrij dus voordat je een belastingdruk van max. 50% hebt duurt wel even. er is geen onderscheid tussen inkomen uit arbeid of uit vermogen >> bij de supermarkt is een euro een euro.
sommige partijen geven aan een 2 schijven stelsel te willen. werkvierentwintig houdt van eenvoud, maar als we het dan toch toepassen kunnen we het dan niet levels noemen?
3 – netto (pensioen)sparen bij een partij naar keuze, in eigen beheer of bij de voorkeurspartij uit de cao. waarom netto? dat scheelt een directe belastingdruk van 8 a 9 %.
opt-out
4 – opt-out mogelijkheid van ww premies en andere ‘verplichte verzekeringen’. de standaardoptie is daarmee risico-arm en collectief geregeld. we creëren hiermee autonomie. ga je ermee akkoord, dan committeer je je ook aan de voorwaarden. wij denken dat een partij als het uwv niet optimaal functioneert maar bovenal te weinig rekening houdt met de wetenschap rondom motivatie en welzijn. we zijn veel meer voorstander van de grootstewerkgevervannederland.
om nog maar te zwijgen over een verouderde participatiewet. toch vinden we het gek dat veel mensen geen beroep doen op de bijstand (met dito voorkeursbehandeling). zoals ook het onderzoek van de universiteit van leiden aangeeft.
niet links of rechts, maar vooruit
dit is dus niet links of rechts, maar wel sociaal en liberaal. werken loont altijd en we waarderen onbetaalde arbeid zoals ouderschap, mantelzorg/studeren. wist je dat een studieschuld naast de mentale druk ook financieel slecht is voor de economie. het remt de koopkracht van jonge gezinnen aanzienlijk. in een tijd dat het salaris nog moet groeien, het vermogen nog opgebouwd moet worden en je tijd schaars is.
weinig rechten opgebouwd + studieschuld maakt…
vergeet niet dat de meeste jongeren nog amper andere rechten hebben opgebouwd en dus weinig bescherming genieten om, ook al zouden ze dat willen, het juiste te doen en de consequenties te dragen. de luis in de pels is niet altijd geliefd. door de afhankelijkheid moet je wel mee in het systeem. hier spreek ik uit eigen ervaring. lees ook: daarom is tijd ook altijd van jezelf
we stimuleren ondernemerschap en we zorgen ervoor dat financiële zekerheid ten hoogte van het bestaansminimum gegarandeerd is. dat hebben we namelijk ook nodig om open te staan voor maatschappelijke veranderingen die plaatsvinden. het boek van andrew yang, jouw baan gaat verdwijnen en dit is de oplossing, is een aanrader. het gaat in op zowel de micro & macro onderwerpen die gepaard gaan met de economische werkelijkheid.
van de lokale ondernemer tot de mantelzorger (caretaker), dat waardeert de overheid en de markt op 0 economische waarden.
formalisatie van werk
1 van de redenen dat we meer economische groei hebben gezien is omdat we veel informeel werk geformaliseerd hebben (met een heel rits aan toeslagen). het economiseren van voorheen onbetaald werk maakte dus dat er feitelijk niks anders gebeurde maar dat de meeteenheid van het GDP (BBP) steeg. met een heel ambtenaren & controle-apparaat tot gevolg (inclusief de toeslagenaffaire en een verouderde participatie wet).
hoe zit het dan met kinderdagopvang?
nou dat is dus precies werk dat we geformaliseerd hebben. we doen we een steeds groter beroep op de overheid (met bijbehorende bureaucratische systemen) met een heel circus aan toeslagen en schandalen. dus hoe fixen we dat? gewoon inrichten net zoals de basisschooltijden is dat te lastig? dan krijgen allen ouders (ongeacht werksituatie) 6 dagdelen (3 dagen) gratis kinderopvang. waarom niet meer? omdat deze sector al zwaar gesubsidieerd is en wat ons betreft nooit in private handen had mogen vallen (we subsidiëren de winst van deze instellingen). dit zeggen wij niet alleen, maar wordt zelfs door de minister gezegd.
zo kunnen de ouders minimaal 3 dagen werken (goed voor de arbeidsparticipatie van zowel mannen als vrouwen), goed voor de socialisatie van het kind en goed voor de samenleving. er zijn nu al veel opa’s en oma’s die op hun kinderen passen, maar eigenlijk is het toch best onlogisch dat we wel tijd hebben voor onze kleinkinderen, maar niet voor onze eigen kinderen. het lijkt soms wel of we achterstevoren leven…
we hebben met de lockdown wel gemerkt dat ook scholen meer zijn dan kinderdagopvang zodat de ouders ongestoord kunnen werken (het heeft dus naast een economisch ook een maatschappelijk belang). algoed, werken is immers ook geen dagbesteding voor volwassenen.
fabrieksmindset
we doen als werkvierentwintig graag deze voorzet omdat werken zoveel leuker en beter en effectiever kan. alleen zo kunnen we afstappen van de fabrieksmindset op mens, werk & inkomen.
het voorkomt gedwongen zwartwerken/onderbetaling/uitbuiting in welke vorm dan ook (true story).
het geeft een basiszekerheid ongeacht wat je doet (student, mantelzorg, zzp’er of een combinatie van smaken, scheelt een studieschuld van 30k).
geen afgunst. er is niks mis met geld verdienen. werken moet en mag lonen, financieel en of in voldoening (hopelijk beide). geen rijke stinkerd of labbekak.
we leggen de inkomenszekerheid niet alleen bij de werkgever of individuele mensen neer.
het maakt mensen onafhankelijker van de markt, partner en van de overheid (ook de overheid dient op 1,5 meter te blijven.
waarom geen basisbaan?
omdat we veel werkende arme hebben, het al het onbetaalde werk niet waardeert en het de onafhankelijkheid niet versterkt (maar eerder verzwakt). alhoewel werk zeker een belangrijk onderdeel kan zijn van iemand zijn leven, is een basisbaan slechts voor 10% van de problemen een potentiële oplossing. veel kleine ondernemers willen al geen fulltime krachten meer om zo het risico te beperken.
een basisinkomen zorgt ervoor dat we geen amerikaanse toestanden van 2 banen krijgen om rond te komen, of de krantenbezorger die met krabben en bijten 880 euro per maand verdient.
meer voorbeelden in de update:
*het principe van de vervuiler betaalt wordt regelmatig aangedragen. daarom kunnen we met het btw tarief op ambacht (arbeid) en de btw op ‘nieuw’ ervoor zorgen dat de waarde van arbeid gunstig blijft t.o.v. weggooien en consumeren. hierdoor waarderen we ambachten weer en neemt de gebruiksduur van artikelen toe. zoals de kleermaker die een nieuwe rits in je jas zet, maar moet concurreren met de prijs van een nieuw jack. repareren is in veel gevallen economisch minder gunstig dan weggooien en nieuw bestellen. denk ook aan de auto waarvan de onderhoudskosten te groot zijn, terwijl een groot deel te maken heeft met arbeidskosten en niet zozeer met materialen.
*sommige mensen vragen zich af hoe het zit met erfenis. dit wordt berekend als extra inkomen, waarbij er een vrijstelling kan zijn. een erfbelasting is in het leven geroepen om geen klassenmaatschappij te krijgen (de gouden lepel) door de vroegere liberale partijen. ze vonden dat vermogen zelf verdiend moest worden en je niet in de schoenen geschoven mocht krijgen. om dit effect te verzachten werd er een erfbelasting van tot wel 90% ingevoerd.
wij vinden dat het conform inkomen/vermogensrendement belast moet worden. we hebben immers financieel de ouders van de kinderen losgekoppeld om zo niet bezwaard te worden door de keuzes van je ouders (positief en negatief). helaas is dit omgedoopt tot sterftax waardoor mensen de bedoeling achter de belasting niet meer weten (en eerlijk is eerlijk, als je het zo noemt voelt het ook heel oneerlijk). dit blijft voor vele een heel gevoelig punt. sander schimmelpenninck zegt daar het volgende over >> bekijk de link
*we zitten middenin de 4e industriële revolutie. werk zoals we dat kennen wordt voor grote delen geautomatiseerd. dit zijn niet zozeer de praktische beroepen, maar veelal de cognitieve beroepen van accountant tot administratief medewerkers. we volgen hier het voorbeeld van andrew yang over de veranderingen in de economie, waardoor het voor ‘normale mensen’ steeds lastiger wordt om een redelijk salaris te verdienen. hij zegt: capitalism gets eaten by its son technology. dit is iets om over na te denken.
* we gaan richting een vrijetijdseconomie. ford wist dit 100 jaar geleden al te vatten in een kortere werkdag en betere arbeidsvoorwaarden. met grote voordeel dat 1: de mensen bij hem bleven werken en 2: dat ze de producten konden kopen en nog belangrijker, de tijd hadden om ze te gebruiken. we gaan nu de volgende stap zetten, wat hebben mensen dan nodig: vrije tijd en besteedbaar inkomen. we kunnen dit niet vragen van de markt alleen. mede ook omdat werkgevers gebaat zijn bij gezonde medewerkers, maar niet altijd in staat zijn om deze voorwaarden zo te bieden (ook al zouden ze het wel willen).
*de uitdaging waar we voor staan zijn stijgende zorgkosten en een middenklasse die langzaam verdwijnt. de coronacrisis zal dat doen versnellen. het is daarmee geen vraag of we een basisinkomen nodig hebben, maar wanneer we het toe gaan passen. de uitdagingen waar we voor staan zijn aan elkaar verbonden. zo zitten we nu in een gezondheidscrisis die voor een economische crisis zorgt. welzijn bepaalt daarmee welvaart. uit onderzoek naar motivatie komt naar voren dat autonomie de determinant is voor welzijn. het is ook de bepalende factor voor prestaties. het levert daarin dus ook een positieve bijdrage aan de (financiële) gezondheid van mensen en organisaties.
*ideologisch hebben mensen hier echt nog moeite mee. de wortel en de stok zijn diep ingebakken overtuigingen die echter geen fundament kennen in de wetenschap. het is dan ook dat dezelfde manier van denken onder het basisinkomen ligt als onder anders organiseren. het scientific management gaf aan dat mensen niet moesten denken maar doen, al het werk moest meetbaar zijn en mensen hadden een externe prikkel nodig om te werken. de managers dachten na en hadden hun kantoor op de 1ste verdieping om goed overzicht te houden op de ‘werkvloer’. deze houding zien we nog steeds terug vanuit de politiek. ons belastingstelsel is er een voorbeeld van. werkvierentwintig is van mening dat iedereen ten minste 1,5 meter ruimte moet hebben om zelf na te denken en invulling te geven aan het leven. het wantrouwen vanuit het scientific management werkt demotiverend en is niet goed voor het welzijn en de prestaties van mensen.
kortom, het basisinkomen maakt de arbeidsmarkt en de samenleving democratischer. dat zijn waarden die we over de wereld verspreiden maar in ons eigen land (of organisaties) soms vergeten te hanteren. een basisinkomen is daarmee onderdeel van het human centered capitalism. waar er een gezonde verhouding is tussen mensen, overheid en markt. waar er sprake is van wederkerigheid in het sociale contract tussen mensen, markt en overheid. waar tegenspraak mogelijk is en we niet volledig afhankelijk zijn van 1 van de 3 partijen.
wil jij graag een frisse kijk op werk & inkomen supporten? bestel dan een item in de webwinkel, zoals bijvoorbeeld de werkvierentwintig pet.
