alex Soojung-kim pang is de global director van 4 day week global en auteur van de boeken work less, do more, shorter en rest. hij weet als geen ander hoe belangrijk rust is voor je functioneren. in onderstaande video legt hij mooi uit hoe je ervoor kan zorgen dat je mentaal en fysiek op kan laden. lang werken op een voetstuk zetten is daar niet 1 van.
er is vaak een misvatting als je de huidige kijk op werk en de werkweek ter discussie stelt: je vindt werken gewoon niet leuk. werk is best een heilig huisje om over de 5 daagse werkweek en de 40 urige werkweek nog maar te zwijgen. daarom deze blog. wat is de werkelijke bedoeling van werk? en wat maakt werk leuk?
een vrij simpele vraag toch? de bedoeling van werk is om iets voor elkaar te krijgen (punt). juist dat deel is wat ik leuk vind aan werk. soms is dat tastbaar en zichtbaar, soms niet en ervaar je het door de manier waarop iemand in zijn of haar fel komt te zitten. dan zijn de resultaten minder tastbaar of meetbaar. kleine dingen die de vruchten van je inspanning zijn. het maakt dan niet uit of het betaalde of onbetaalde werkzaamheden zijn, zoals ik afgelopen weekend de olie+oliefilter van mijn auto zelf vervangen heb. vol trots ronde ik het klusje af. dat het mij een ritje naar de garage en wat geld heeft bespaard is mooi meegenomen.
vooruitgang (competentie) ervaren en ergens in ontwikkelen (nieuwe dingen doen) is niet voor niets 1 van de 3 pijlers van de zelfdeterminatie theorie (ABC, autonomie, betrokkenheid & competentie). en dat kan je op allerlei manieren ervaren, van de hardlooptrainingen tot het verbeteren van je gezondheid (een gezond bmi krijgen) of het schilderen van je huis. het geeft ons een gevoel van trots.
er is ook niks zo schadelijks als je dagen vol maken door naar de klok te kijken. wist je trouwens dat dit best een taboe is: hierdoor vervelen mensen zich en worden ze niet uitgedaagd, grote kans dat het tot een bore-out leidt. ik heb op jonge leeftijd de pech (of geluk, het is maar hoe je ernaar kijkt) gehad om dat te mogen ervaren. en er is een grens aan wat je zelf kan doen om je werk interessant en uitdagend te houden. het is ook de reden dat ik voor mijzelf begonnen ben aangezien ons huidige werksysteem vooral lang en nutteloos werk beloond i.p.v. effectief werken. laten we stoppen met de macho werkcultuur.
wist je dat resultaten ervaren een enorme motivator is. er is niks zo vervelend om je tijd en energie te stoppen in iets om het vervolgens weer over te kunnen doen. bovendien vinden we het ook belangrijk dat een ander je inspanningen ziet. of dat nu gaat om de taart die je zoon of dochter bakt of het project waar je op het werk mee bezig was. zo is er niks dodelijkers voor motivatie om het te negeren, maar wie kan dat beter uitleggen dan dan ariely >> bekijk onderstaande ted talk van dan ariely (1 van mijn favoriete gedragseconomen).
wil je nu graag vol energie aan de slag met motivatie, werkvierentwintig is gespecialiseerd in motivatie en control. we helpen jou en de organisatie waar je werkt om werkplezier op nr. 1 te zetten. de resultaten volgen dan vanzelf! mail dan naar info@werkvierentwintig.nl
het is zoiets waar je pas bij stilstaat als je het zelf niet meer het gevoel hebt dat je het hebt. regie hebben over je leven is voor iedereen cruciaal. je wilt tenslotte zelf kunnen bepalen wat je doet, wanneer je het doet en hoe je het doet. de ‘zelluf’ fase bij het opgroeien van een kind is hier een duidelijke blijk van. natuurlijk gaat dat niet van de ene op de andere dag. je groeit op en wordt steeds zelfstandiger tot het punt dat je volwassen bent en prima kan beslissen over wat je belangrijk vindt in het leven.
voor vele is dat heel normaal en staan we er niet bij stil, totdat je bijvoorbeeld ziek wordt, je baan kwijtraakt en of financieel in de problemen komt. opeens ben je niet het leidend voorwerp maar het lijdend voorwerp in je eigen verhaal. je verliest de grip op je leven. regie hebben over je leven, tijd, energie, werk & inkomen is dan niet meer zo vanzelfsprekend meer. mensen die een burn out krijgen voelen dat ze geen grip meer hebben op hun leven en het gevoel hebben dat ze geleefd worden.
hier kunnen we niet direct wat aan doen, dat gevoel hoort erbij en is gewoonweg klote. waar we wel wat aan kunnen doen is om niet nog meer regie af te nemen. toch blinken veel organisaties hier wel in uit en dat doet vaak meer kwaad dan goed. of dit nu gaat om de afspraak bij de bedrijfsarts en je re-integratie, inkomensondersteuning vaak is er sprake van een gecontroleerde communicatiestijl. vaak creëert deze behandeling meer kwaad dan goed en kan soms als erger worden ervaren als het euvel zelf. het afnemen van je laatste restje autonomie laat het vuurtje bij mensen compleet uitdoven. het is het zetje in de verkeerde richting, die je op dat moment juist niet kon gebruiken.
bedenk dan even hoe is is om zelf op latere leeftijd hulpbehoevend te zijn en hulp nodig te hebben bij het aantrekken van je steunkousen. dan zijn we gewoon dat kind dat ‘zelluf’ wil doen en wil kunnen bepalen hoe, wanneer of op welke volgorde dingen plaatsvinden. er is dan sprake van autonome motivatie in plaats van gecontroleerde motivatie zoals edward deci in onderstaande video mooi uitlegt. hoe kunnen we ervoor zorgen dat mensen in hun psychologische basisbehoefte kunnen (blijven) voldoen, ook al staan andere dingen misschien onder druk, zoals je financiën of je gezondheid?
het is ook niet gek dat mensen een hekel hebben aan bedrijfsartsen als ze verplicht op de door de in de brief gestuurde datum en tijdstip op moeten komen draven en niet zonder geldige reden af kunnen zeggen. hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld een ww op bijstandsuitkering. de toon en manier waarop mensen benaderd worden geeft weinig ruimte meer voor autonome motivatie en dus intrinsieke motivatie.
het geeft mensen niet het gevoel van controle en zelf kunnen bepalen, maar worden gecontroleerd vanuit de mogelijke onwelwillendheid die er kan zijn richting de betreffende persoon. deze benadering wordt in de theorie coercive control genoemd. mensen worden beperkt in hun mogelijkheden en is gebaseerd op een diep geworteld wantrouwen. vaak werkt dit averechts en kost het zowel financieel als sociaal veel meer, duurt het herstel langer en is de ervaren dienstverlening van een mindere kwaliteit. laat staan dat mensen weer eerder aan de slag kunnen.
door met mensen te overleggen, ze de opties voor te leggen die er zijn geef je mensen het gevoel (en hopelijk dat niet alleen) dat ze zelf regie hebben over wat ze doen, zoals je ook op een eenvoudige wijze je kinderen al meer regie kan geven door ze te laten kiezen tussen broccoli of bloemkool. dit is niet alleen belangrijk voor de mensen zelf, maar ook voor de mensen waarmee ze samen (moeten) werken. de hakken gaan minder in het zand en het eindresultaat zal er beter van worden. in de control literatuur noemen ze deze benadering: enabling control. kort gezegd, je faciliteert en ondersteund mensen vanuit vertrouwen.
laat werkvierentwintig daar groot voorstander van zijn.
nu zijn we ook wel benieuwd of je zelf wel eens het verlies van autonomie cq. regie over je leven hebt ervaren en hoe heeft dan impact gehad op je leven? als je je verhaal (vertrouwelijk) zou willen delen, stuur dan een e-mail naar info@werkvierentwintig.nl. werk je bij een organisatie die graag mensen meer regie over hun leven wil laten behouden, maar lukt dat nog niet zoals jij eigenlijk graag zou willen? we helpen jullie graag.
de jeugd van tegenwoordig wil geen 40 uur meer werken, zijn niet ambitieus meer en vinden dingen buiten het werk om veel belangrijker. dit is vaak de kritiek die ik hoor als het gaat om mensen die minder dan de ‘norm’ werken, we hebben er zelfs allemaal termen voor: balanstrut, deeltijdprins of prinses. en dat terwijl ik juist mijn baan heb opgezegd vanwege de vele hoeveelheid onzinnige werkzaamheden en werkrituelen. ik zag met eigen ogen hoe we werk onnodig complex hebben gemaakt, hoe we onze tijd verdoen door bureaucratie, nodeloze overleggen en vooral door te denken dat je hard werkt als je lang werkt.
ondertussen skippen we de belangrijkste elementen om te kunnen functioneren (presteren) zoals rust, sporten en ontspanning. elke week kwam ik met minder energie terug, mijn conditie nam af en vroeg mij af hoe het überhaupt mogelijk is dat mensen prestaties kunnen leveren als ze amper in staat zijn de trap op te lopen zonder buiten adem te zijn (en dan heb ik het alleen nog maar over je fysieke gestel). s’avonds thuis plof je op de bank en ga je voor passief vermaak omdat de puf er wel uit is. je prefrontale lob is uitgeknepen, juist daar word je motivatie, creativiteit en probleemoplossend vermogen bepaald. de kans is ook groot dat je naast je werk verplichtingen hebt, van ouderschap tot mantelzorg.
vreemd toch dat we juist de elementen die zo belangrijk zijn onderschatten en zelfs negeren. nog steeds krijgen mensen die ‘lange dagen maken’ meer promotie. ook al weten we dat het niks met resultaat te maken heeft en zegt het al helemaal niks over andere kwaliteiten. als je als organisatie slim bent zou je niet degene die het langst nodig heeft voor taken promoveren, maar degene die het korts bezig is. wat kan je van hem of haar leren? wat doet hij of zij dat een ander niet of misschien wel doet?
je kent vast de vliegtuigen wel die versterkt diende te worden in de WWII. de terugkerende vliegtuigen werden gecheckt op kogelgaten. daar waar ze het meest getroffen waren zouden volgens de officieren bepantserd moeten worden. de wetenschapper abraham wald gaf aan dat juist de plekken die niet of minder geraakt waren van de teruggekeerde vliegtuigen bepantserd moesten worden. de vliegtuigen die niet teruggekeerd waren, waren hoogstwaarschijnlijk juist daar geraakt en daardoor neergestort. hij noemde de denkfout van de officieren de survivorship bias.
er zitten de nodig vooroordelen (biases) in de manier waarop we denken over mens, werk & inkomen. zo beschrijft daniel kahneman in zijn boek ons feilbare denken over werkzaamheden die hij wist dat nutteloos waren, toch bleven ze het werk doen. hij refereert naar het muller-lyer illusie, de illusie waar de lengte van 2 lijnen vergeleken worden, maar 1 daarvan lijkt langer. ondanks dat je inmiddels weet waardoor het komt, handelen we er niet naar.
dat onze werkcultuur maar weinig verandert heeft voor een groot deel te maken met het halo effect. mensen op cruciale posities hebben die bereikt door vooral te doen wat de mensen voor hun deden, we zijn geneigd nu eenmaal iemand aardiger en beter te vinden als ze meer op ons lijken. wie dan vervolgens de top haalt zal denken dat zijn of haar methode ‘de methode’ is. vanaf nu noemen we deze illusie: ‘de illusie van ambitie‘.
minder lang werken gaat helemaal niet om minder betrokken, ambitieus of gemotiveerd zijn. het gaat om een goede afweging tussen waar je je energie in stopt en hoe dat impact heeft. aan nutteloze werktijd heeft niemand wat. en ja de maatschappij is aan het veranderen, mensen zien aan hun eigen ouders dat het ‘alles geven voor je werk’ leidt tot uitputting en een vervroegd uittreden.
dat wil je toch niet? dat toekomstbeeld kan je mij niet warm voor laten lopen. het is dan ook niet gek dat ouders hun kinderen liever een kantoorbaan (hbo+ opleiding) zien krijgen dan zichzelf een hernia laten werken op de bouw of in de zorg, wat fysiek veeleisend is en waar intern en extern herstel nauwelijks mogelijk is. tijd om die werkweek eens goed tegen het licht te houden anno 2023;)
zo kwam er in het rapport van de VN naar voren dat “het aantal werkuren en werkroosters en wat voor invloed die hebben op zowel de bedrijfsprestaties als de balans tussen de baan en het privéleven van werknemers. dan is de logische uitkomst dat wie korter werkt de boel thuis ook beter kan regelen.” en dit: dit is precies waarom de 4 daagse werk (en school)week voordelig is voor zowel werkgevers als werknemers om nog maar te zwijgen voor de maatschappij als geheel. er is minder verzuim, meer werkplezier en de kwaliteit van het werk stijgt ook nog. wat willen we nog meer?
“het systeem moet om” dat werd er gezegd in de laatste uitzending van sander en de kloof met sander schimmelpenninck vanuit de vpro. dat systeem gaat over meer dan vermogensongelijkheid, het gaat over onze kijk op mens, werk en inkomen. zelf ben ik uit de bubbel gestapt van een bullshitbaan.een baan voor ‘hoog opgeleide’ die een beetje een excelsheet in mag vullen. werkzaamheden waar niemand beter van wordt, behalve het systeem.
ik kreeg er zelf een bore-out van. dit was geen werken. vanuit mijn bijbaan bij een stratenmaker wist ik wel wat werken was. dit was een aanwezigheidspremie: een grotere loonslaaf kon ik mij niet voelen.mede dankzij een studieschuld van 30k. voordat je rechten hebt opgebouwd ben je al een tijdje verder. je bent dus op jonge leeftijd genoodzaakt mee te gaan, totdat je niet meer anders kan en je lasten al dusdanig hoog zijn dat je niet meer onafhankelijk kan werken.
wie betaalt, bepaalt. ik was mijn eigen bedrijf gestart (het leven in loondienst van het systeem tevreden houden was niet aan mij besteed). niet veel later werd mijn moeder ziek en kon ik de ballen niet in de lucht houden. ik had mijn bankrekening soldaat gemaakt en stond met verschijnselen van hyperventilatie in de supermarkt. de consequentie was: noodgedwongen mijn huis uit en weer terug wonen bij moeders. niet de weg die je wil bewandelen op je 27ste. om ondertussen door vrienden uitgesloten te worden: “werken voor je centen vriend”.
onbegrip is misschien nog wel het vervelendste van allemaal. zo waarderen we onbetaalde werkzaamheden nog steeds niet, zoals de zorg destijds voor mijn moeder. maar denk ook aan ouderschap, studeren of het starten van een onderneming. het is ook die reden dat ik mij als bedrijfseconoom verder verdiept heb in de zin & de onzin van werk. na het mislopen van een goede opdracht waarin ik aangaf geen (8) uren te maken is dan ook werkvierentwintig ontstaan.
nu is het niet meer de tijd van praten, maar van doen. van overstappen op een vereenvoudiging van ons belastingstelsel met daarin een basisinkomen. waardoor iedereen een vloer heeft om op te staan en niemand de consequenties hoeft te dragen die ik heb moeten dragen, niet vanwege lamlendigheid, maar vanuit het juiste willen doen. daarom neem ik ook niemand kwalijk die wel het systeem tevreden houd en wel ‘braaf zijn of haar uurtjes maakt’.
dat is de loonslaafcultuur die we gecreëerd hebben en die de meeste mensen in de tang houden en misschien nog wel erger: elkaar in de tang houden. niet je hoofd boven het maaiveld uit te steken. een systeem met iets meer onafhankelijkheid is voor iedereen goed. dat is de autonomie die iedereen nodig heeft, de 1,5 meter, het is een psychologische basisbehoefte en de determinant voor welzijn. dat is de kern van sociale innovatie. we worden er allemaal beter van.
lees hier de essays van enkele kijkers naar aanleiding van het programma. wil je meer lezen over werkvierentwintig en waarom het systeem het probleem is, waarom we voor transparantie, gelijkwaardigheid zijn.
sinds dat ik (louis) met werkvierentwintig begonnen ben ik achter 1 ding gekomen: werk is een heilig huisje. werk vormt voor vele niet alleen een manier om het bestaan te bekostigen maar ook daadwerkelijk een doel op zich. we koppelen onze eigenwaarde aan onze functietitel, we geven soms zelfs onze gezondheid er voor op en zonder werk ben je een nietsnut. althans zo lijkt het maar weinige denken dit echt. we houden er niet alleen gewoontes (zo werkt werk) maar ook overtuigingen op na. deze overtuigingen zijn vaak ook geïnternaliseerd waardoor het lastig is om ze van je af te schudden.
we lopen soms zo lang door en durven geen knopen door te hakken omdat we afhankelijk zijn van het inkomen uit werk dat we regelmatig te veel pikken en normaal maken wat niet normaal is. het is niet normaal dat je wakker ligt over je werk. 1 keer kan, 2 keer ook maar 3 keer niet. het is niet normaal dat je op zondagavond nog afgemat bent en je al druk maakt over de maandag. het is niet normaal dat je je niet veilig voelt in een organisatie en het is al zeker niet normaal dat je over je eigen grenzen moet gaan om je baan te behouden.
daar liggen nogal wat overtuigingen onder: je moet sterk zijn, onafhankelijk, zelfstandig en je mag niet opgeven. wie zich kwetsbaar opstelt is een watje en die gooit de handdoek in de ring.
logisch dat we dat denken. sinds de jaren 80 hebben we veel werk geformaliseerd. met emancipatiegolf kwam ook betaald werk voor iedereen om de hoek zetten. iedereen moest een 40 urige werkweek hebben. met die formalisatie groeide onze economie maar feitelijk veranderde er weinig. nog steeds is in onze huidige stelsel het idee dat iedereen een baan moet hebben (anders tel je niet mee). onzin natuurlijk. maar hierdoor vinden we het heel lastig om werk even van het voetstuk te halen. zodra je overigens zelf je baan op zegt heb je ook nergens recht op. het zou je dan ook niet verbazen dat ik voor een basisinkomen ben. om zo de onafhankelijkheid voor het bestaansminimum te beperken en de afhankelijkheid van werk of opdrachtgever te verkleinen. niemand kan het immers alleen.
dit verkleint de afhankelijkheidspositie en daarmee ook het reactieve karakter van de vangnetten die we in nederland hebben (deze maken passief). wie dat namelijk niet doet en zelf zijn of haar baan opzegt kan zelf de consequenties dragen. het is dan ook niet gek dat mensen het niet doen en dingen slikken die niet oké zijn. vele van ons kunnen die consequentie niet dragen (mentaal, fysiek, emotioneel of financieel). het loont (slechts) in financiële zin en op korte termijn om dit in stand te houden. het systeem tevreden te houden, maar op lange termijn niet. dan maakt je lichaam de keuze voor je en als samenleving (inclusief je gezin) betalen we de sociale en financiële lasten van dit systeem.
wist je dat het investeren in welzijn met een factor 12 rendeert?
werk is en blijft maar werk. het dient een doel en daarnaast heb je een leven. we leven niet om te werken, maar werken simpelweg ook om (ruimer) te leven. daarom doen we bij werkvierentwintig ook niet aan werkgeluk of passie. dat soort verhalen klinken leuk, maar schetsen een foutief beeld van wat werk is. bij werkvierentwintig pleiten we voor intrinsieke motivatie. intrinsieke motivatie gaat verder dan werkgeluk of passie. intrinsieke motivatie gaat over je psychologische basisbehoeftes en ook tijdens het werk is het belangrijk om hier oog voor te hebben. je bent namelijk niet alleen je functie, maar ook onderdeel van een sociale omgeving.
de meeste mensen willen iets betekenen voor de samenleving (de ander), willen dat op een leuke manier doen en die willen de vruchten van hun werk (inzet) zien. en daar hoort uiteraard ook een waardering (in geld) bij. met dat geld kan je (financiële) positie verbeteren. daarom is het tijd voor een herwaardering van (on)betaald werk en bijpassende systemen die we als samenleving daaraan hebben gekoppeld. het is geen rocket science, maar onze opvattingen over werk blijken verdomd hardnekkig te zijn, mede omdat we een groot deel ervan geïnternaliseerd hebben. daar valt nog een wereld te winnen.
lees ook: help, het gemotiveerde personeel vertrekt en het murw geslagen personeel blijft?!
onlangs zag ik een top initiatief van de corporate rebels. ze doneren namelijk 10% van hun winst aan hun foundation. fantastisch! naast dat het een te gekke ploeg is die een soortgelijke missie hebben viel mij 1 ding op. de foundation wordt gerund door vrijwilligers. iedereen snapt natuurlijk wel wat daarmee bedoeld wordt, namelijk mensen die onbetaald het werk doen. ze zeggen ook dat daarom 100% van het geld naar initiatieven gaan en niet aan de spreekwoordelijke strijkstok blijft hangen. een prima uitgangspunt om mensen ook over te halen om te doneren. er is geen commercieel belang bij en daar dragen mensen dan graag hun steentje aan bij.
voor de helderheid dit gaat niet over hen, maar over onze kijk op werk. in principe willen we toch dat elk werk vrijwillig is (volition/volunteer)? veel werk is betaald, maar veel werk is ook onbetaald. daarmee niet minder belangrijk of minder waardevol. soms is onbetaald werk (van mantelzorg, ouderschap tot achter de bar staan of helpen bij de zonnebloem) waardevoller dan betaald werk. dat laatste geven veel mensen dan ook zelf aan (ik doe werk vanwaar ik het belang soms zelf niet inzie). veel mensen zitten dan ook vast in een baan waar ze eigenlijk niet meer in passen. het geeft geen voldoening maargoed er moet brood op de plank komen. ondertussen lopen ze nog net niet de kantjes ervanaf en zijn er ook mensen die het juist heel leuk werk vinden. deze mix kan verlammend werken voor de organisatie.
help, het gemotiveerde personeel vertrekt en het murw geslagen personeel blijft?!
laten we het nu omdraaien: gedwongen werken (dwangarbeid) is iets waar we tegen zijn. toch voelen en worden veel mensen gedwongen om te werken, te solliciteren en op die manier het systeem tevreden te houden. werken voor je centen is een diep gewortelde overtuiging in calvanistisch nederland. het maakt werkvierentwintig niet uit wat je motief is, van geld verdienen tot voldoening. ik hoop dat al het werk dat je doet voldoening geeft, financieel & of in voldoening hopelijk beide, maar dat de premisse altijd is dat het vrijwillig en niet gedwongen is. soms grappen we over de term loonslaaf maar nog meer over een loonslaafcultuur. sommige mensen beweren dat we in een tijd leven van moderne slavernij of noemen het de intensieve menshouderij. waarbij we een baan tot het hoogste goed in je leven hebt verheven, vooral vanuit de politiek.
het heeft ook geen enkele meerwaarde als je iemand in dienst hebt die niet gemotiveerd is, amotivatie leidt tot niks wat je ook verzint. toch klagen veel managers/leidinggevende over hoe het kan dat mensen zo passief en reactief zijn. dat komt omdat intrinsieke motivatie niet alleen de determinant voor welzijn, maar ook voor de prestaties is. wil iemand goed werk afleveren of werken ze alleen voor ’the pay at the end of the day’. voor het gemak rekenen we geld als extrinsieke motivatie maar dat is te eenzijdig. toch is de afwezigheid van motivatie en vooral intrinsieke motivatie het uitgangspunt van onze systemen. ze zijn namelijk gebouwd op het scientific management. taylor dacht namelijk dat mensen niet intrinsieke gemotiveerd waren en dat ze alleen in beweging komen voor geld.
daarom ben ik ook voor een basisinkomen. het schaft mensen autonomie ter hoogte van het bestaansminimum. die 1,5 meter heeft iedereen nog. autonomie is namelijk een psychologische basisbehoefte. gedwongen worden om wat dan ook te doen is iets waar de meeste mensen aversie tegen hebben vanwege het idee dat je geforceerd wordt, geen zeggenschap en control hebt over je eigen leven, tijd & energie. dat is dan ook de reden dat we voor een frisse, wetenschappelijk kijk op mens, werk & inkomen zijn. we juichen dan ook initiatieven zoals die van de corporate rebels toe en hopelijk sijpelt hun kijk op werk ook door naar de samenleving. waardoor de foundation als een katalysator voor verandering gaat werken.
sommige mensen vragen zich af waarom we in nederland een deeltijdcultuur hebben. sommige noemen het deeltijddecadentie, andere noemen het balanstrutjes. het zijn vaak vrouwen (met kinderen) die hiervoor worden uitgemaakt. in deze blog willen we je een meenemen in hun situatie. we doen vaak of die ander, anders is, maar eigenlijk denken ze vaak hetzelfde of je nu weinig of veel verdient. dit staat in onze ogen nog even los van de ineffectiviteit van de 40 urige werkweek (en 8, 9 of soms wel 10 urige werkdag). met productiviteit, resultaat en kwaliteit heeft dat doorgaans weinig meer te maken.
stel dat je als jonge (alleenstaande) ouder een dag meer wilt werken? hoeveel ga je er dan netto op vooruit. die vraag stel je jezelf als je gaat werken. immers een baan gaat naast leuk. waardevol (goed voor samenleving, eigenwaarden, sociale contacten) ook over inkomen. juist daar botst ons stelsel van werk & inkomen. oftewel de marktprikkel om te werken staan dan haaks op de intrinsieke drijfveer. dit kan leiden tot wat het crowding out effect wordt genoemd. de extrinsieke prikkel (beweegreden) verdringt de intrinsieke motivatie.
van 3 dagen naar 4 dagen werken loont dan simpelweg niet. je hebt een dag minder vrij en je gaat er netto niet op vooruit. uiteraard kan je dit ook omdraaien, als je ipv 5, 4 dagen gaat werken hoeveel lever je dan netto in. vaak komt dit voor mensen op 50 euro netto per dag uit. oftewel, 4 vrije dagen extra in de maand kosten je 200 euro netto.
nu vinden we vaak dat een top marginaal tarief voor inkomsten niet hoger mag zijn dan 50%. immers van elke euro die je verdient houd je zelf 50% of meer over. dat is ongeveer het tarief dat we nog als redelijk beschouwen (hoe minder hoe beter natuurlijk als het gaat om je eigen portemonnee). het marginale tarief zegt iets over elke euro die je verdient bovenop je huidige verdiensten. uiteraard is de algehele belastingdruk anders aangezien we ook btw, accijns en andere heffingen betalen. dat zegt overigens weer niks over jouw gemiddelde belastingdruk. oftewel er is sprake van een marginale belastingdruk & van een gemiddelde belastingdruk over je hele inkomen (&vermogen). al wordt kapitaal nauwelijks belast en arbeid des te meer.
als je je afvraagt waarom dat zoveel is? dat heeft te maken dat de verhouding overheid/markt in nederland nu 60% versus 40% is. misschien zelfs wel meer met de steun. in een gezonde samenleving is dat ongeveer 40% overheid – 60 % markt. uiteraard staan deze niet los van elkaar, want de overheid is de grootste opdrachtgever. het is overigens ook een misvatting dat een lagere belastingdruk goed is voor economische groei & bloei (trickle down economics does not work). vaak vertellen politici halve waarheden.
even terug naar de meneer of mevrouw met toeslagen. deze kent in sommige gevallen een marginale belastingdruk van 90% of meer. immers meer gaan verdienen levert soms zelfs onderaan de streep minder inkomen op (armoedeval). als je werkt om geld te verdienen (werken mag lonen) dan ben je wel gek als je meer gaat werken en minder gaat verdienen. het kan dus even duren voordat je ook echt netto een stap vooruit zet. het is dus belangrijk om de inzichten die we hebben vanuit de gedragseconomie toe te passen op ons systeem. dan ariely & andere psychologen & economen hebben hier volop onderzoek naar gedaan.
het verlies van toeslagen kan tot verlies aversie leiden. mensen vinden het erger om iets te verliezen dan om iets erbij te vergaren leuk is. we zijn dan ook risico averse. we gaan risico’s uit de weg omdat we de kans op kleine risico’s overschatten. dit wordt prachtig uitgelegd door stefan lipman in onderstaande video.
het zal je dan ook niet verbazen dat we voor een basisinkomen zijn. zo brengen we de marktprikkels in lijn met de intrinsieke motivatie om wat van het leven te maken (in welke vorm dan ook). we zien echter dat veel regelingen prikkels hebben die er haaks op staan en waardoor mensen minder initiatief nemen. denk hierbij aan de tozo. de tijdelijke ondersteuning voor zelfstandige. het zorgt ervoor dat ondernemers hun omzet naar achteren schuiven (als ze al omzet maken) en waarbij het soms gunstiger is om even in een winterslaap te gaan dan te blijven ondernemen. bij de now regeling voor bedrijven is dit niet anders.
kortom, het denken over toeslagen creëert het probleem. het was ooit bedoeld als inkomensondersteuning, maar nu zorgt het voor een armoedeval, voor passiviteit en voor minder werken ipv meer werken (als je dat zelf wilt) en dan hebben we het nog niet gehad over de achterhaalde criteriums van het ‘maken van uren’. waardoor een ondernemer in aanmerking komt voor een aftrekpost. lees ook bart & het urencriterium.
benieuwd naar een ander belastingstelsel? in het boek van andrew yang, jouw baan gaat verdwijnen en dit is de oplossing wordt hier ook op ingegaan.
we zien het veel, de enorme promotie van werk om tot een beter leven te komen. werk lijkt in veel gevallen wel de oplossing te zijn voor alle problemen. nu zullen wij niet ontkennen dat werk sociale waarden heeft, maar hebben we werk niet te veel centraal gezet in ons leven? oftewel wordt het middel werk niet te veel overgewaardeerd? dat laatste vinden wij gevaarlijk, op zijn minst onverstandig.
we snappen dat werk een heilig huisje is. werk zorgt over het algemeen voor inkomen, maar ook voor zelfvertrouwen, voor verbondenheid. we zien dat op links veel partijen vasthouden aan arbeid als middel tot ‘zelfontplooiing’, terwijl op rechts inkomen uit werk vaak wordt gezien als heilig graal. wij vragen ons af of dat niet wat minder kan. of op zijn minst of we hier niet het beste van beide kunnen gebruiken.
ja: werk heeft waarde & ja inkomen uit werk (werken moet lonen) is belangrijk. ook omdat de marktprikkel geen slechte is. maar is het echt wel zo goed dat we zo afhankelijk zijn van een werkgever, opdrachtgever of de welwillendheid van een UWV of gemeente? hebben we niet meer onafhankelijke, autonome mensen nodig, die op zn minst de consequenties kunnen dragen als ze zich uitspreken tegen systemen die niet zo goed blijken te functioneren? of zijn we bijna genoodzaakt om het ‘systeem tevreden te houden’?
de tijd van een vaste werkgever voor het leven, dat is wel voorbij. toch is er voor mensen een behoefte aan zekerheid. dat is immers ook één van de behoeftes die maslow aangeeft. zekerheid en veiligheid. we kunnen het ook omdraaien: te veel onzekerheid is onwenselijk. we zien dat we van baanzekerheid, naar werkzekerheid zijn gegaan, maar volgens ons is het tijd om de volgende stap te zetten.
die volgende stap is te zorgen voor in ieder geval een bepaalde mate van inkomenszekerheid. uiteraard spreekt hier het basisinkomen aan. dit is onderdeel van een groter geheel: namelijk een vereenvoudiging van ons complexe belastingstelsel, die soms best vreemde uitkomsten heeft. vinden wij werk dan helemaal stom? nee natuurlijk niet, de vraag is of we het werkelijke werk wel zien en of we soms niet mensen bezighouden met werk dat van minder toegevoegde waarde is (in sociale en financiele zin). of we ambacht en vakmanschap wel voldoende waarderen en of we andere werkzaamheden die indirect waarde creëren juist tekort doen. denk aan studeren… het zorgt voor stabiliteit en rust. de bodem waarop mensen kunnen gedijen.
er werd al aangegeven dat we in het jaar 2030 zouden lijden aan verveling (daar hebben we de aandachtseconomie voor bedacht en zodoende swipen we ons suf). soms is werk zelfs een beetje betaalde dagbesteding voor volwassenen. dit klinkt misschien wat gekscherend, maar heel veel mensen geven aan bezig te zijn met werk dat geen toegevoegde waarde heeft, maar als ze het niet meer doen ze hun werk & dus ook inkomen kwijt zijn. dat niemand er echt wat aan heeft…
tja, dat is wel een dingetje, maar lang niet zo groot als je huur of hypotheek niet meer kunnen betalen. daarmee stellen we het systeem vaak niet meer ter discussie, terwijl dat juist is waar de vrije denkers op doelen. werkt onze huidige fabrieksmindset op werk & inkomen wel?
de tent met die ene tentstok (werk) is best kwetsbaar. haal je de stok weg dan ploft de hele tent in elkaar. dat is niet alleen ongunstig voor mensen, maar ook voor de samenleving en de economie. dat hebben we in de afgelopen crisis wel gezien. dit is ongeacht hoe groot of klein je bent. we creëren met een basisinkomen dus ook meer stabiliteit. robuuste systemen noemen ze dat, zoals de pyramides dat zijn. deze kunnen tegen een stootje.
mensen in loondienst hebben vaak wel inkomenszekerheid (en zeker als je langer rechten opgebouwd hebt bij het UWV), maar als jong broekie is dat maar zeer beperkt. we maken mensen dus eerst afhankelijk voordat ze zich uit kunnen spreken. let wel, je hebt geen recht op een uitkering als je zelf opstapt. de wachttijd bij een bijstandsuitkering is 30 dagen. je bedenkt je wel 2 keer voordat je de veilige haven van de werkgever verlaat of je überhaupt uitspreekt… in tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt brengt het basisinkomen onafhankelijk. ook de overheid dient op 1,5 meter te blijven. de meeste mensen willen wat van het leven maken. toch denken we vaak dat de ander een luilak is maar wijzelf, wij zitten bomvol intrinsieke motivatie.
nu pleiten wij voor gelijkwaardigheid. in dit geval gaat dat om de grote context tussen overheid, markt en de burgers. we hebben gelijkwaardige krachten nodig, met als het aan ons ligt de burgers als fundament. de markt en de overheid zijn er immers om de samenleving vorm te geven, niet andersom. je zal maar vast komen te zitten tussen de overheid of de markt. dan is die bikkelhard. dat ondervinden sommige ondernemers nu aan den lijven, maar denk ook aan flexwerkers, studenten, mantelzorgers etc. soms is het systeem het probleem. hebben we in nederland niet een systeemprobleem gemaakt (zie afbeelding). van links naar rechts, gelijke behandeling, gelijkheid of gelijkwaardigheid?
wij denken dat het geen luxe is om hier wat aan te doen. het wordt noodzakelijk om sociale onrust en wanorde voor te zijn. dat wordt uitgelegd in het boek: jouw baan gaat verdwijnen en dit is de oplossing. we raden het boek van andrew yang dan ook aan. het boek kan je bestellen in onze webwinkel. je steunt daarmee een frisse kijk op werk & inkomen.
is het nu niet tijd voor sociale innovatie? eentje waarin we met een frisse kijk op werk & inkomen de arbeidsmarkt benaderen? waarin we die 8 urige werkdag eens ter discussie stellen. zoals de vrije denkers zeggen: structuren worden onopgemerkt voor werkelijkheid aangezien, zo lijkt de 8 urige werkdag (exclusief pauze wel te verstaan) een voldongen feit. zo werkt werk (punt). werkvierentwintig helpt organisatie graag om hun blik te verbreden. we roepen ook politieke partijen op om eens verder te kijken dan de ideologische slagzinnen. waarin we ons afvragen of we werk als zodanig niet hebben overgewaardeerd? info@werkvierentwintig.nl
deze term komt je wellicht bekend voor. praktische wijsheid is een term die barry schwartz noemt in zijn ted talk, zie onderstaande video. hij heeft het hier over de meerwaarde van werk. hoe het kan dat werk steeds minder voldoening geeft. waarom moeten mensen zichzelf uit bed richting het werk slepen? dit heeft alles te maken met idee technologie.
we hebben op basis van verkeerde inzichten systemen en instellingen gebouwd. waardoor de wereld inmiddels uit een systeemwereld met regels, protocollen en budgetten, uit control, beheersbaarheid en wantrouwen bestaat. daardoor verliezen we langzaam de werkelijkheid uit het oog en de voldoening die uit werk voortvloeit.
als professional sta je vervolgens in een splagaat tussen het juiste (willen) doen en de systeemwereld tevreden willen houden. daardoor verliezen we het plezier in het werk met alle gevolgen van dien…
“denk als een wetenschapper, handel als een stratenmaker”
de stratenmaker heeft een maakmindset > een doemindset. waar eenvoud werkt. dat is ook hoe we met werk om zouden moeten gaan.
in de ochtend moet je er een klap op geven & de eerste de klap is een daalder waard. werken met gezond boeren verstand, eenvoud en daadkracht. dit levert resultaat en met resultaat komt voldoening. naarmate je langer werkt neemt de energie die je erin moet stoppen toe en het resultaat af. dat is het punt waarom langer doorwerken niet meer loont. lees ook de blog > de plezier/moeite ratio.
dit zijn aspecten die we kwijtraken naarmate we meer in de systemen terechtkomen. een wereld waarin we bezig zijn om organisaties te managen met managementjargon en waarin we praten over ‘de werkvloer’. waar mensen een resource zijn die ‘gemanaged moet worden”
bekijk onderstaande video als dit voor jou herkenbaar is…
powernap. doe jij een dutje op het werk? slaap je voldoende en goed? 1 van de redenen waarom we voor een 6=8 filosofie zijn is omdat niet elke dag en ook niet elke nacht hetzelfde is. in de winter hebben we meer slaap nodig en in de zomer hebben we weer wat minder slaap nodig. met vitamine daglicht in je bloed ben je minder snel vermoeid.
een dutje op het werk kan goed zijn voor je mentale en fysieke herstel. ziet er misschien een beetje apart uit, maar middelen die de vermoeidheid verbleken (koffie, energiedrink of een wandeling) zijn lapmiddelen. je lichaam weet heel goed wat het nodig heeft. is dat een frisse neus, dan neem je een frisse neus. is dat even de ogen dicht doen, dan is het een lekker dutje.
tijd en productiviteit zijn nauwelijks meer aan elkaar verbonden. we zijn nu eenmaal geen machines en ons concentratievermogen is beperkt. soms wat meer dan andere keren.
we vinden het tof als bedrijven de 6=8 filosofie omarmen. dan zijn we van 8 uur werken, naar als je je uren maar maakt, naar richtlijnen over de maximale duur van je werkinzet. dit straal toch veel meer vertrouwen uit dan iemand controleren op het aantal gemaakte uren?
wat vind jij? slaap er een nachtje over en we horen het graag >> info@werkvierentwintig.nl
in finland zeggen ze: werk is niet iets waar je naartoe gaat maar wat je doet. oftewel aanwezigheid doet er minder toe. toch vinden we het fijn als mensen er fysiek zijn. de cijfers laten zien dat 10% van de mensen er fysiek zijn maar mentaal al afgehaakt zijn. auw….
dat heeft alles te maken met het fundament van ons werk. het scientific management waarbij we autonomie ingeperkt hebben, werk verschraald hebben en bovenal mochten professionals niet zelf nadenken.
daarom zijn we blij met het rapport van de WRR – de toekomst van werk. onze arbeidsmarkt kent in sommige beroepen flinke tekorten. dat is een logisch gevolg van onze kijk op betaalde en onbetaalde arbeid.
afgelopen week kwam naar voren dat werk anders moet! yes…
maar hoe dan.
werk moet menselijker en er moet meer zekerheid zijn en bovenal er moet meer autonomie zijn. daarom hanteren ze in finland de regel dat je 3 uur eerder of later mag komen en je een groot deel van de tijd je eigen tijd en locatie mag bepalen. in veel beroepen is dat mogelijk. wij pleiten voor een 6=8 filosofie. omdat uit onderzoek blijkt dat uren er minder toe doen en autonomie des te belangrijker is.
wij zijn voorstander van de 4 daagse werkweek (niks verplicht maar dit leidt tot de beste resultaten). neem een willekeurige dag vrij. maar welke dag: dat is aan jou. sommige vinden de woensdag een lekkere break in de week. andere houden van een lang weekend. leef je uit! we geloven in de kracht van intrinsieke motivatie
maar hoe betalen we dat dan? goede vraag. sommige bedrijfstakken kunnen niet zomaar zeggen: werk maar korter en krijg hetzelfde salaris. ook daarom zijn we voorstander van een basisinkomen. hierdoor kunnen beroepen die de markt iets minder hoog waardeert ook een 4 daagse werkweek afspreken. dat is dan niet alleen meer voor de ‘hoger’ opgeleide.
het zorgt tegelijkertijd voor de zekerheid en eigen regie over leven en geld, die de WRR in het rapport ook bepleit. wat wij jammer vinden is dat dit onderwerp in combinatie met de toeslagen en aftrekposten nog niet aangepakt wordt. dat is een gemiste kans want een basisinkomen zorgt voor:
wij grappen soms “werk is geworden tot betaalde dagopvang voor volwassenen” deze opmerking valt niet bij iedereen in goede aarde. dat snappen wij. wij zullen in deze blog uitleggen wat we ermee bedoelen. werk gaat niet zozeer om wat je bereikt maar om de uren die je maakt. in de ochtend moet je er een klap op geven. dit is wat men zegt in de bouw. zo ben je niet alleen op maandag fit (en productief) maar ook op donderdag (en vrijdag).
we weten dat de productiviteit in de breedste zin van het woord na 6 uur beperkt is. dat geldt voor zowel beroepen waarbij je cognitief (met je hersenen) maar ook fysiek bezig bent. het 1 sluit het 1 het ander overigens niet uit. de werkdag en werkweek is daarmee een behoorlijk heilig huisje.
die 6 uur is inclusief de noodzakelijke pauze, die pauze zorgt dat er weer even wat zuurstof naar je brein komt of dat je even kan ontspannen en wat kan eten (& ouwehoeren). het is daarom ook best gek dat pauze losgekoppeld wordt van de werkdag. het is namelijk cruciaal voor je functioneren. het is een teken van wantrouwen dat medewerkers niet worden vertrouwd om daar op een fatsoenlijke manier mee om te gaan. deze kijk op de werkdag stamt uit het industriële tijdperk.
aanwezigheid is vandaag de dag nog steeds de norm binnen organisaties. dat is soms functioneel, maar vaak ook niet. daarom pleiten wij voor een werkdag van tussen de 4 & de 6 uur. werk gebeurt regelmatig ook niet op het werk door alle afleiding. we stoppen je in een kantoortuin en je bent er om 9 uur en je mag om 5 uur weer gaan. en laten we niet flauw doen over de flexibiliteit. er zijn al organisaties die toestaan dat je om 8 uur begint en om 4 uur gaat. of je productief bent geweest maakt in zulke organisaties niet uit. vaak zijn hier overleggen en cctjes sturen aan elkaar de activiteiten waarmee mensen de dag vullen.
voor sommige mensen is werk ook een bepaalde bezigheidstherapie. uit onderzoek blijkt dat 8 uur werk per week al voldoende is om de behoefte aan sociale contacten & zinvolheid te vervullen.
betaalde of onbetaalde arbeid is dus wel degelijk belangrijk voor mensen. het gaat hier dan ook om de voldoening die mensen halen uit werk. na 6 uur is de fut eruit, dat geldt overigens voor bijna alle activiteiten van netflixen, wandelen tot je leukste hobby. na 6 uur turen naar een dobbertje of 6 uur fietsen zijn de meeste mensen er wel klaar mee.
als we met een andere bril naar werk gaan kijken dan hebben we volgens ons een gezamenlijk doel. namelijk van meerwaarde zijn voor de organisatie waar je werkt en wat betekenen voor een ander. daarbij is het uiteraard ook simpelweg een manier om geld te verdienen waarmee je ook nog wat leuke dingen kan doen. wat dat dan ook mag zijn.
wij helpen organisaties om hun kijk op werk aan te passen. door slimmer te werken krijgen organisaties meer gedaan in minder tijd. de mensen die er werkzaam zijn zullen met meer plezier naar het werk toe gaan (en weer huiswaarts keren) terwijl ze ook nog eens gezonder en gelukkiger zijn. investeren in vitaliteit en duurzame inzetbaarheid loont. zo simpel is het.
wij zijn een tikkeltje rebels. we schrijven daarom ook dat we dat doen met woorden en met tandenstokers. die laatste is erg belangrijk om een gezond gebit te houden, wij zijn de tandenstoker voor jullie organisatie;) meer weten, neem dan contact met ons op. durf jij het aan en huur jij ons in?
vrije tijd, wat is het toch lekker om op zondag uit te slapen. of juist op tijd wakker te worden om wat te gaan doen. in ons geval is dat vaak sporten. sommige gaan hardlopen andere gaan wielrennen. andere gaan lekker wandelen in het bos. en als je dan terugkomt dan is het tijd voor een lekker lunch. een beetje moe van het bewegen ploffen we dan op de bank. en soms vallen tijdens studio sport de oogleden dicht. wat relax zeg.
we spenderen tijd met mensen waar we om geven, we krijgen zelf de nodige ontspanning en vallen moe maar voldoen aan het eind van de dag in slaap. dat zondag gevoel is toch heerlijk? en volgens ons kunnen we dat vaker ervaren, zonder dat dit ten kosten gaat van de dingen die we ‘moeten’ of willen doen.
mensen die hun baan kwijtraken zeggen wel eens dat het gevoel op zondag chill is en op maandag voelt het als spijbelen. alsof je iets doet wat niet mag. wij snappen dat dit komt door de sociale druk over het ‘normaal’. normaal werk je 5 dagen in de week en heb je de zaterdag en zondag voor jezelf. wij geloven dat deze indeling inmiddels achterhaald is.
daarom pleiten we ook voor een andere werkweek. waarom is de woensdag niet de nieuwe 2e zondag? (of welke dag je prettig vindt). en de structuur maakt ons niet echt uit. het gaat ons meer om dat zondagsgevoel waarin we heel veel doen, maar niet beseffen dat we al die dingen doen. en dat is ook het resultaat van het inkorten van de werkweek. mensen kunnen beter omgaan met werk(druk). als daar tijd van ontspanning tegenover staat en dat is ook best logisch. na inspanning komt ontspanning.
werk is in onze huidige maatschappij best belangrijk. het geeft je een reden om uit bed te komen. de betekenis en zinvolheid van het werk is daarbij een belangrijk element. zielloos werk is zelfs schadelijk voor iemand zijn of haar welzijn. daarentegen staat vrijwilligerswerk bekend als een van de dingen waar we juist heel veel voldoening uit halen.
wij denken dan ook dat dit de komende jaren steeds meer gaat groeien. laagdrempelig werk dat betaalde arbeid ondersteunt maar niet overneemt. het is niet voor niets dat veel gepensioneerde meer tijd spenderen aan vrijwillig werk. wij geloven dat dit te maken heeft met de intrinsieke motivatie die wij mensen hebben. de wil om wat te betekenen voor een ander.
wij pleiten daarom voor het afstappen van het heilige huisje betaalde arbeid (een baan). vanuit de overheid zien we dat er veel banen worden gecreëerd rondom werk, de bureaucratie is daar een voorbeeld van. het past echter binnen het huidige paradigma en denkbeeld over het belang van werk in onze samenleving in combinatie met onze ideeën rondom motivatie – lees ook de kracht van idee technologie
het zal je dan ook niet verrassen dat we voorstander zijn van een basisinkomen. dat geeft je de werkelijke vrijheid om die dingen te doen waar jij voor staat. vrijheid is ons grootste goed en we vieren het ook elk jaar. echter er zijn heel veel mensen die vastzitten in werk dat weinig voldoening geeft, zelfs fysiek en mentaal schadelijk is en waarbij ze geen enkele ruimte voelen om nog iets anders te ondernemen dat is volgens ons niet wenselijk en zelfs onmenselijk.
laten we daarom een stap zetten richting meer vrijheid of beter gezegd: meer autonomie. dit is een psychologische basisbehoefte van mensen. soms geef je uit jezelf (autonoom) een stukje vrijheid op. de indirecte effecten zijn dat mensen pro actiever worden omdat ze mentaal meer ruimte over hebben om dingen te ondernemen. het huidige beleid zorgt voor passiviteit in plaats van pro activiteit (en dat heeft te maken met achterhaalde ideeën over mensen).
er is heel veel heel belangrijk ‘werk’ te doen. zonder dat dit altijd als werk wordt gezien (en dat is maar goed ook). het zorgen voor de kinderen, het doen van het huishouden, helpen bij de sportvereniging, voor iemand in je directe omgeving zorgen, een keer helpen boodschappen doen of een kopje koffie gaan drinken met iemand. stel dat we daar meer oog en tijd voor hebben, welke effect zou het op jou hebben?
wij geloven dat het tijdperk van welvaart nu wordt vervangen door het tijdperk van welzijn. welvaart heeft ons heel veel gebracht, en nu brengt het ons vooral veel welvaartsziekte. de stap richting een economie die ons welzijn bevordert is mogelijk en zeker met behulp van idee technologie waarover we vandaag de dag beschikken. welzijn versterkt welvaart (en dus niet andersom).
