werkvierentwintig

we zien het veel, de enorme promotie van werk om tot een beter leven te komen. werk lijkt in veel gevallen wel de oplossing te zijn voor alle problemen. nu zullen wij niet ontkennen dat werk sociale waarden heeft, maar hebben we werk niet te veel centraal gezet in ons leven? oftewel wordt het middel werk niet te veel overgewaardeerd? dat laatste vinden wij gevaarlijk, op zijn minst onverstandig.

heilig huisje

we snappen dat werk een heilig huisje is. werk zorgt over het algemeen voor inkomen, maar ook voor zelfvertrouwen, voor verbondenheid. we zien dat op links veel partijen vasthouden aan arbeid als middel tot ‘zelfontplooiing’, terwijl op rechts inkomen uit werk vaak wordt gezien als heilig graal. wij vragen ons af of dat niet wat minder kan. of op zijn minst of we hier niet het beste van beide kunnen gebruiken.

ja: werk heeft waarde & ja inkomen uit werk (werken moet lonen) is belangrijk. ook omdat de marktprikkel geen slechte is. maar is het echt wel zo goed dat we zo afhankelijk zijn van een werkgever, opdrachtgever of de welwillendheid van een UWV of gemeente? hebben we niet meer onafhankelijke, autonome mensen nodig, die op zn minst de consequenties kunnen dragen als ze zich uitspreken tegen systemen die niet zo goed blijken te functioneren? of zijn we bijna genoodzaakt om het ‘systeem tevreden te houden’?

vaste baan

de tijd van een vaste werkgever voor het leven, dat is wel voorbij. toch is er voor mensen een behoefte aan zekerheid. dat is immers ook één van de behoeftes die maslow aangeeft. zekerheid en veiligheid. we kunnen het ook omdraaien: te veel onzekerheid is onwenselijk. we zien dat we van baanzekerheid, naar werkzekerheid zijn gegaan, maar volgens ons is het tijd om de volgende stap te zetten.

stabiliteit en rust

die volgende stap is te zorgen voor in ieder geval een bepaalde mate van inkomenszekerheid. uiteraard spreekt hier het basisinkomen aan. dit is onderdeel van een groter geheel: namelijk een vereenvoudiging van ons complexe belastingstelsel, die soms best vreemde uitkomsten heeft. vinden wij werk dan helemaal stom? nee natuurlijk niet, de vraag is of we het werkelijke werk wel zien en of we soms niet mensen bezighouden met werk dat van minder toegevoegde waarde is (in sociale en financiele zin). of we ambacht en vakmanschap wel voldoende waarderen en of we andere werkzaamheden die indirect waarde creëren juist tekort doen. denk aan studeren… het zorgt voor stabiliteit en rust. de bodem waarop mensen kunnen gedijen.

waarde

er werd al aangegeven dat we in het jaar 2030 zouden lijden aan verveling (daar hebben we de aandachtseconomie voor bedacht en zodoende swipen we ons suf). soms is werk zelfs een beetje betaalde dagbesteding voor volwassenen. dit klinkt misschien wat gekscherend, maar heel veel mensen geven aan bezig te zijn met werk dat geen toegevoegde waarde heeft, maar als ze het niet meer doen ze hun werk & dus ook inkomen kwijt zijn. dat niemand er echt wat aan heeft…

tja, dat is wel een dingetje, maar lang niet zo groot als je huur of hypotheek niet meer kunnen betalen. daarmee stellen we het systeem vaak niet meer ter discussie, terwijl dat juist is waar de vrije denkers op doelen. werkt onze huidige fabrieksmindset op werk & inkomen wel?

onafhankelijkheid & autonomie

de tent met die ene tentstok (werk) is best kwetsbaar. haal je de stok weg dan ploft de hele tent in elkaar. dat is niet alleen ongunstig voor mensen, maar ook voor de samenleving en de economie. dat hebben we in de afgelopen crisis wel gezien. dit is ongeacht hoe groot of klein je bent. we creëren met een basisinkomen dus ook meer stabiliteit. robuuste systemen noemen ze dat, zoals de pyramides dat zijn. deze kunnen tegen een stootje.

mensen in loondienst hebben vaak wel inkomenszekerheid (en zeker als je langer rechten opgebouwd hebt bij het UWV), maar als jong broekie is dat maar zeer beperkt. we maken mensen dus eerst afhankelijk voordat ze zich uit kunnen spreken. let wel, je hebt geen recht op een uitkering als je zelf opstapt. de wachttijd bij een bijstandsuitkering is 30 dagen. je bedenkt je wel 2 keer voordat je de veilige haven van de werkgever verlaat of je überhaupt uitspreekt… in tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt brengt het basisinkomen onafhankelijk. ook de overheid dient op 1,5 meter te blijven. de meeste mensen willen wat van het leven maken. toch denken we vaak dat de ander een luilak is maar wijzelf, wij zitten bomvol intrinsieke motivatie.

tussen wal & schip

nu pleiten wij voor gelijkwaardigheid. in dit geval gaat dat om de grote context tussen overheid, markt en de burgers. we hebben gelijkwaardige krachten nodig, met als het aan ons ligt de burgers als fundament. de markt en de overheid zijn er immers om de samenleving vorm te geven, niet andersom. je zal maar vast komen te zitten tussen de overheid of de markt. dan is die bikkelhard. dat ondervinden sommige ondernemers nu aan den lijven, maar denk ook aan flexwerkers, studenten, mantelzorgers etc. soms is het systeem het probleem. hebben we in nederland niet een systeemprobleem gemaakt (zie afbeelding). van links naar rechts, gelijke behandeling, gelijkheid of gelijkwaardigheid?

sociale innovatie

wij denken dat het geen luxe is om hier wat aan te doen. het wordt noodzakelijk om sociale onrust en wanorde voor te zijn. dat wordt uitgelegd in het boek: jouw baan gaat verdwijnen en dit is de oplossing. we raden het boek van andrew yang dan ook aan. het boek kan je bestellen in onze webwinkel. je steunt daarmee een frisse kijk op werk & inkomen. 

is het nu niet tijd voor sociale innovatie? eentje waarin we met een frisse kijk op werk & inkomen de arbeidsmarkt benaderen? waarin we die 8 urige werkdag eens ter discussie stellen. zoals de vrije denkers zeggen: structuren worden onopgemerkt voor werkelijkheid aangezien, zo lijkt de 8 urige werkdag (exclusief pauze wel te verstaan) een voldongen feit. zo werkt werk (punt). werkvierentwintig helpt organisatie graag om hun blik te verbreden. we roepen ook politieke partijen op om eens verder te kijken dan de ideologische slagzinnen. waarin we ons afvragen of we werk als zodanig niet hebben overgewaardeerd? info@werkvierentwintig.nl