de kracht van even niks doen

stel je nu voor dat je op de camping staat en niet op pad gaat, niet naar dat leuke stadje, niet naar die voorstelling, niet naar die waterval is je vakantiedag dan verloren? denk je dan dat het een weggegooide dag is als je echt even niks doet. dat ‘iets’ willen doen en ‘nuttig willen zijn’ zit heel erg in de nederlandse mentaliteit gebakken. we overwaarderen zichtbare activiteit en onderwaarderen even rustig afwachten, luisteren, goed observeren en soms bewust niet ingrijpen.

het is een mix van calvinistische mentaliteit i.c.m. een naoorlogse arbeidsethos van de schouders eronder zetten en niet piepen. een soort van overdrive waarin druk doen de norm is geworden. terwijl dat niks doen beter is dan maar door blijven lopen? even dat momentje rust, even dat blokje om of even lekker uit het raam staren. niks doen is niet alleen heel goed voor je maar ook voor je productiviteit. dat klinkt natuurlijk heel tegenstrijdig.

“zelfs een boegschroef heeft een optimaal aantal omwentelingen voordat er lucht geslagen wordt”. 

schuldig voelen

door niks te doen doe je uiteindelijk meer dan door iets te doen. of dit nu als dokter is en de patiënt vraagt om een pil of de consultant waarvan iets verwacht wordt, maar voor niks doen krijg je natuurlijk niet betaald. dit geldt niet alleen voor de vergadering waar je bent. overal lijkt het dat door je te laten horen je werkt, door achter de laptop te zitten in plaats van een madeliefje te plukken je ‘werkt’. dat terwijl degene die op het oog ‘niks’ doet misschien wel het meest waardevolste van de vergadering doet: luisteren. voel jij je ook wel eens stiekem schuldig als je niks doet? dat is niet gek, mensen voelen zich schuldig voelen als ze even niks doen en ze andere wel bezig zien. dat gevoel hebben we dikwijls geïnternaliseerd. daardoor zijn we vaak allemaal druk, maar waarom, waarvoor, is even de pas op de plaats niet veel effectiever?

ken jij de wet van de bestuurlijke drukte?

groepsnorm

toen ik net mijn baan opgezegd had en voor mijzelf begon merkte ik dat ik mij schuldig voelde op maandag dat ik af en toe een overdag ging sporten terwijl dat gevoel er niet op zondag is. de groepsnorm en de bijbehorende gedragingen in de vorm van opmerkingen: “moet jij niet werken” maakt dat het een best vreemde gewaarwording is om tegen de gangbare norm – de traditionele kijk op de (werk)week in te gaan. dat we dat hebben, dat ik dat ook heb is niet gek. mensen zijn sociale wezens en door tegen de groepsnorm in te gaan zetten we onszelf buiten de groep en dat is een riskante strategie. je kan voor gek staan, belachelijke gemaakt worden of uitgesloten worden. willen we die norm veranderen dan hebben we daar steun van nodig.

niemand kan het alleen en dan is de first follower (early adopter in de marketingtaal) misschien wel belangrijker dan de ‘leider’.

Now it’s not a lone nut, it’s not two nuts — three is a crowd, and a crowd is news. 

creativiteit

zo heb ik altijd de woensdag vrij (dit is een richtlijn, ik maak ook uitzonderingen) en zo heb ik vanmiddag tijdens de tour een heerlijk dutje gedaan (heerlijk, ik kan niet wachten op volgend jaar). door dat dutje voel ik mij niet alleen kiplekker en ontspannen, maar daardoor krijgt mijn creativiteit ook een boost. niet als doel maar als gevolg, het is een mooie bijkomstigheid. door mensen een dag in de week vrij te geven vergroot je hun creativiteit & empathisch vermogen. die kunnen ze in te zetten hoe ze dat willen. wist je dat een amerikaanse software bedrijf mensen 1 dag per week een dag van volledige autonomie geven en dat in deze dag 80% van de innovaties zijn ontstaan?

niks doen heeft dan ook vaak een hele negatieve connotatie, maar net zoals zuurstof een cruciaal ingredient voor mensen om goed te kunnen functioneren. dat hoeft uiteraard niet allemaal en altijd in het teken van ‘werk & productiviteit’ te zijn. volgens de werkvierentwintigmethode is het heel simpel: als mensen gezonder zijn functioneren ze beter (ongeacht waar of wat we dan doen). daarom hebben we ook een ongewoon product ontwikkeld: 15 minuten niksen. het is zelfs onderdeel van de pilot van werkvierentwintig die 1 september 2021 start.