Tag: verkiezingen

fabriek

we hebben een leiderschapscrisis

werkvierentwintigmotivatiehoopleiderschapscrisispolitiekuitdagingverkiezingen

nu het stof van de verkiezingen langzaam is gaan liggen ben ik op zoek naar een verhaal van hoop. de verschillende analyses laten zien dat het huidige verhaal niet erg hoopgevend is. een vergezicht waar mensen met problemen nu geen ‘reet aan hebben’. mensen krijgen te horen dat ze veel dingen niet kunnen, dat we dingen moeten maar hebben zorgen over hun bestaanszekerheid en of ze wel mee kunnen komen. abstracte dingen zoals het milieu zijn minder tastbaar dan de kosten die je ziet als je afrekent bij de kassa. 

sommige mensen zijn bang om dingen te verliezen. psychologische effecten zoals verlies aversie speelt hier een grote rol. een gure conservatieve wind neemt dan in kracht toe, terwijl de meeste mensen best bereid zijn om mee te werken. nu gaan de hakken in het zand. de grootste uitdaging van deze tijd is niet hoe gaan we om met externe zaken, maar hoe lossen we interne spanningen op.

onze samenleving vertoont tekenen van een verwaarloosde organisatie. daardoor zijn mensen zelfs bereid om tegen hun eigen belang in te stemmen. uit europa? prima, ook al hebben we onze baan te danken aan de internationale handel. ze rebelleren simpelweg tegen de bestaande macht, wie dat ook is en zijn ontvankelijk voor een zelfs autoritaire leider. als we dan toch ‘pijn’ gaan lijden, dan bepalen we dat tenminste nog zelf.

vraag je mensen wil je meer of minder betalen voor de benzine aan de pomp, dan is het antwoord duidelijk minder. we verkiezingen korte termijn boven de lange termijn. liever nu een 10tje minder betalen dan dan straks een veelvoud op te moeten hoesten. daarmee schuiven we veel voor ons uit en komt er een moment waarop de belangrijke keuzes wel gemaakt moeten worden. soms worden ze dan voor je gemaakt. daar zit niemand op te wachten.

maar het verhaal is niet aantrekkelijk en echt leiderschap ontbreekt. leiderschap die niet zegt wat we willen horen, maar wat belangrijk is om te horen, met perspectief en de garantie dat iedereen het mee kan maken. deze psychologische veiligheid is nodig om de noodzakelijk stappen te kunnen zetten. 

andrew yang, een van de presidentskandidaten van de verkiezingen in 2020, schreef het boek the war on normal people (in het nederlands verkrijgbaar onder de titel: jouw baan gaat verdwijnen en dit is de oplossing). de oorlog tegen de normale man is begonnen, hij beschrijft de verdwijnende middenklasse in amerika en dat effect is nu inmiddels in nederland ook zichtbaar. dat is niet alleen slecht voor de samenleving en economie, maar ook tussen de onderlinge verhoudingen.

daarom bepleit hij een freedom dividend als oplossing om mensen bestaanszekerheid te geven, maar ook minder ontvankelijk te maken voor populisme en zorgt voor pro-sociaal gedrag. hij geeft aan dat we als samenleving daarmee van een mindset van schaarste (er is te weinig) naar een mindset van overvloed gaan (er is genoeg voor iedereen). nu lost dit natuurlijk niet alles op, maar is het het fundament waarop we onze samenleving verder kunnen bouwen.

in mijn boek: echte mannen werken 4 dagen schrijf ik dat we beter via de inkomstenkant mensen kunnen helpen, dan dat we de accijns op brandstof en andere kosten verlagen. de economische prikkel van de vervuiler betaalt zorgt namelijk ervoor dat we zuinig omgaan met schaarse middelen, die ook een negatief effect hebben op het milieu. dat zorgt voor verduurzaming en maakt innovaties rendabel, van de zonnepanelen op je huis tot een zuinigere auto. mensen worden aan de inkomstenkant gecompenseerd en kunnen zelf bepalen hoe en waar ze het geld aan uitgeven.

verhoog je het basisinkomen van 1000 naar 1100 euro dan hebben mensen met een laag inkomen 10% compensatie. heb je een inkomen van 2000 euro en je krijgt er 100 euro bij dan is dat een compensatie van 5% enz. dan wordt milieu geen feestje voor de grootverdieners, die op dit moment ook nog de meeste subsidies kunnen opstrijken, want zeg nu zelf, is voor jou die elektrische auto haalbaar?

het wordt tijd voor leiderschap dat dit perspectief schetst i.p.v. een verhaal waarin mensen dingen moeten. voor een abstracte werkelijkheid, ver van ons bed (nog wel) en gaan voor een verhaal van gezamenlijke vooruitgang. niet omdat het makkelijk is, maar omdat het de uitdaging is die we aan gaan, zoals kennedy ook deed. onder de voorwaarden dat iedereen het mee kan maken! het zogeheten lonkende of wenkende perspectief.

We choose to go to the moon. We choose to go to the Moon… We choose to go to the Moon in this decade and do the other things, not because they are easy, but because they are hard; because that goal will serve to organize and measure the best of our energies and skills, because that challenge is one that we are willing to accept, one we are unwilling to postpone, and one we intend to win, and the others, too.[12]

fabriek

er is genoeg voor iedereen

werkvierentwintigmotivatieinkomenmindset van overvloedmindset van schaarstepolitiekverkiezingen

werk & inkomen zijn sterk ideologisch geladen onderwerpen, daarmee zijn ze ‘politiek’. ik ontkom er dan ook niet aan om wat te schrijven over de uitslag van afgelopen week. ik ben er letterlijk een dag ziek van ben geweest, misselijk, buikpijn en een diep gevoel van onbehagen zoals dat dan heet.

in mijn directe omgeving zijn er ook mensen die op deze partij gestemd hebben, om diverse redenen. je mag best weten dat ik stoei met de loyaliteit, maar ook met de tolerantie en begrip voor intolerantie. maar besef mij ook dat als we elkaar uit het oog verliezen het debat verhard en de oplossingen nog verder weg zijn. het antwoord hierop ben ik nog aan het zoeken.

dat staat los van zorgen die er leven over de zorg, over voldoende woningen, over bestaanszekerheid (en inkomenszekerheid) en over de betaalbaarheid van het leven. veel mensen hebben het gevoel te watertrappelen en dankzij beleid van de afgelopen 13 jaar hebben we het gevoel van schaarste meegekregen, die er voor sommige ook daadwerkelijk is: er is niet genoeg voor iedereen. waardoor we als samenleving in een mindset van schaarste verkeren. er zijn te weinig huizen gebouwd, de inflatie heeft erin gehakt en de zorg staat enorm onder druk. allemaal zaken die op het juiste moment voor een perfecte storm kunnen zorgen. die wil ik graag voor zijn.

dat betekent niet dat ik mij geen zorgen maak over het gemak waarmee grondwettelijke aspecten aan de kant geschoven worden (met zinnen als: zo’n vaart loopt het niet of de soep wordt nooit zo heet gegeten als ie opgediend wordt). in mijn ogen zijn dat speldenprikjes die als ze maar met genoeg mensen zijn, de omstandigheden juist zijn ertoe leiden dat de grondrechten van een heleboel mensen in het gedrang komen. wij versus zij. we zien in andere delen van de wereld wat dat met een samenleving kan doen. dat moeten we voorkomen. waarbij we de voedingsbodem voor extremisme weghalen. daarvoor is het belangrijk dat we de overstap maken naar de mindset van overvloed. er is genoeg voor iedereen.

in mijn boek: echte mannen werken 4 dagen, een frisse kijk op mens, werk & inkomen schrijf ik het volgende:

daarnaast is het basisinkomen niet alleen een stimulans voor het individu, maar ook voor de regio’s. mensen trekken weg uit een bepaalde regio omdat er weinig tot geen werk is, en daardoor nemen ook de kansen voor ondernemers af. als duizend mensen duizend euro krijgen, dan is er in die (achtergestelde) regio ook meer koopkracht en dus ook meer economische activiteit: denk bijvoorbeeld aan de bakker, de kledingwinkel en de supermarkt. het is dus ook een herverdeling van de economisch randstad naar de regio – denk in nederland daarbij aan groningen, maar ook aan limburg, waar de vergrijzing toeslaat, jongeren wegtrekken en de faciliteiten langzaam verdwijnen.

tot slot brengt het basisinkomen het sociale contract terug in de samenleving, met een niet- afdwingbare, maar relationele wederkerigheid waarin mensen hun pro sociale gedrag zullen vertonen. willen we dat mensen meer openstaan voor maatschappelijk noodzakelijke verandering, dan is het van belang dat er een bepaalde mate van bestaanszekerheid is. als je in je bestaanszekerheid wordt aangetast, ben je toch net even wat minder vriendelijk naar de ‘ander’ en zie je die ander eerder als bedreiging. het voorkomt het idee van schaarste en maakt mensen minder ontvankelijk voor populisme en polarisatie.

als samenleving gaan we dankzij het basisinkomen van een mindset van schaarste naar een mindset van overvloed: er is genoeg voor iedereen. direct geld geven is dan een van de meest effectieve, meest menselijke en vaak ook nog eens goedkoopste manieren om de problemen op te lossen. dat laatste moet de nederlander toch ook wel aanspreken.