werkvierentwintig

waarom de 4-daagse werkweek ons helpt bij het oplossen van de krapte op de arbeidsmarkt? oke, je leest dit en je denkt vast en zeker: je bent niet helemaal goed snik. hoe kan minder (lang) werken nu de krapte op de arbeidsmarkt oplossen als iedereen zegt dat 2 á 3 uurtjes per week de oplossing is. zit je er klaar voor?

mannen werken langer betaald dan vrouwen, maar vrouwen doen nog het gros van het onbetaalde werk. zo heeft 71% van de mannen een voltijdbaan in tegenstelling tot 31% van de vrouwen. dit veroorzaakt niet alleen een genderkloof, maar ook een pensioenkloof. vrouwen zijn daardoor minder financieel onafhankelijk dan mannen. de universiteit utrecht onderzoekt wat we hieraan kunnen doen met het project: economische veerkracht vrouwen. hier gaat het nadrukkelijk om: fix the system not the women.

focus op vol’tijd’

want wat nu als het werkelijke ‘probleem’ niet zozeer de deeltijdcultuur is, maar een overmatige focus op voltijd (fulltimefetisj)? en wat als we dus ook de oplossing in de verkeerde richting zoeken? het is te vergelijken met wat statisticus abraham wald deed in de wwii bij het versterken van de vliegtuigen die terugkwamen na een missie. je moet niet de plekken verstevigen waar de kogelgaten zitten, maar daar waar de kogelgaten niet zitten. je weet immers dat vliegtuigen die niet terug zijn gekeerd vermoedelijk daar geraakt zijn. dat waren de cruciale onderdelen…

dat brengt mij op de volgende denkwijze: het kan weleens zo zijn dat als ‘mannen’ minder lang gaan werken ze een deel van het onbetaalde werk doen, waardoor er eventueel ruimte vrij komt voor vrouwen om meer betaald werk te doen. goed nieuws, uit de pilots op basis van de 4-daagse werkweek blijkt dat mannen 27% meer tijd spenderen aan kinderen, zorg en huishoudelijke taken.

ongelijke werkdruk.

voor de arbeidsmarktcijfers maakt het niet uit of je ziek (minder inzetbaar) bent of volledig inzetbaar. je kunt dus op papier wel deeltijd of voltijd werken, maar wat als ik je vertel dat vrouwen bijna 2x zoveel te kampen hebben met klachten van overspannenheid? in 2021 waren dit 5,1 nieuwe patiënten per 1.000 mannen en 9,8 van de 1.000 vrouwen. statistieken om niet heel erg vrolijk van te worden. uit analyse blijkt dat dit komt door de ongelijke werkdruk van zowel thuis als het werk. natuurlijk is dit niet uitsluitend zo, maar het gros heeft wel te maken met hoe we de traditionele rolpatronen in stand hebben gehouden.

een gelijke verdeling

er is goed nieuws: veel mannen willen meer zorgtaken op zich nemen en vrouwen willen graag wat meer betaald werk doen. 4 op de 10 stellen zouden het liefst werk en zorgtaken gelijk verdelen, maar slechts 1 op de 10 stellen lukt het ook daadwerkelijk. het is dus niet zo dat mensen niet meer willen of dat de arbeidsethos van de ‘jongere generatie’ te wensen overlaat. in tegendeel zelfs: jonge vrouwen werken nu meer dan vroeger.

bring back the man in emancipatie

als we willen dat sectoren waar het verloop en verzuim nu hoog is (denk aan de zorg en het onderwijs, sectoren waar veel vrouwen actief zijn) dan kan het zo zijn dat als ‘mannen’ wat minder lang werken, er in deze sectoren een paar ‘uurtjes’ langer gewerkt kan worden. de vraag is: durven we de ‘mannennorm’ van 5 dagen en 8 uur ter discussie te stellen of blijven we de oplossing zoeken in ‘meer uren werkt’? ik zeg: bring back the man in emancipatie.

ps: mijn doelstelling dit jaar is om het woord ‘fulltimefetisj’ in de dikke van dale te krijgen, help je mee?

pps: deze column is voor het eerst gepubliceerd op frankwatching onder de titel: we hebben geen last van een deeltijdcultuur maar van een fulltimefetisj.