ben jij het lijdend of leidend voorwerp?
soms heb je het gevoel dat je geen controle hebt over wat je doet. dit zijn vaak hectische periodes waar je als je erop terugkijkt ziet dat je geleefd werd. je was even de ´controle’ kwijt. er zullen altijd periodes zijn waar je even het gevoel hebt dat je aquaplaning hebt. je bent dan even de grip onder je wielen kwijt. de vraag is, hoe kan je er weer voor zorgen (zonder krampachtig te worden) dat je die controle weer terugkrijgt. je wilt immers weer je handen op het stuur houden en de regie over je eigen leven weer pakken.
(ont)volgen
in een eerdere blog schreven over we de kracht van ontvolgen. ontvolgen is een vaardigheid. of zoals tessa de teckel te omschrijven valt: ik luister wel maar gehoorzaam niet. snelle weet het te omschrijven als “je bent het gezeik zat, dat komt van de zijkant, maar jij hebt zelf toch je handen aan het stuur”
bij het werken, sporten of thuis kan je dat gevoel ook hebben. ben je daarmee het leidend (aan het stuur) voorwerp of het lijdend (speelbal) voorwerp. dat betekent niet dat je altijd letterlijk het stuur in je handen hebt, maar dat je wel zeggenschap over de situatie hebt. ga je wel of niet mee met de groep of voel je je gedwongen om met de groep mee te gaan. soms geef je daarin een beetje zeggenschap op en kies je ervoor om te volgen, in het hetzelfde pakje te rijden (uniformiteit) en maak je jezelf onderdeel van het geheel.
wegkapitein
zo is er bij het wielrennen de wegkapitein, iemand die de leiding neemt tijdens het rijden en de route in grote lijnen weet. bij de hark voorbij (de politie) werd er gezegd: “wie het weet mag het zeggen” in tegenstelling tot de positie mag het zeggen. dit komt ook terug in crew resource management. soms voel je je gedwongen om mee te gaan, maar daardoor ga je over je grenzen heen. crew resource management is ontwikkeld zodat iedereen zijn of haar twijfel kan uitspreken en kan bevragen waarom iets gedaan wordt. de wegkapitein is dus geen wegdictator, maar eerder richtinggevend, waarbij er in 99% van de gevallen de mogelijkheid is om input te leveren.
intrinsieke motivatie
zo kan het zijn dat je met het zwemmen volledig in control bent. je acteert binnen de kaders die voor jou fijn voelen, het is uitdagend maar je kan het fysiek en mentaal aan. elke keer ontwikkel je jezelf iets meer waardoor je het gevoel hebt vooruitgang te boeken. kortom, alle elementen die je intrinsieke motivatie voeden zijn aanwezig.
bij het fietsen daarentegen kan het zijn dat je meegaat met mensen die wat makkelijker de pedalen rondtrappen, maar jij moet er net iets meer voor ‘werken’. heel veel ruimte houd je niet over om eens gek te doen. je balanceert op het randje van je kunnen. je hoeft maar een beetje tegenslag te hebben, van tegenwind (en je kan niet schuilen achter je fietsmaten omdat de wind schuin van voren komt), een keer verkeerd schakelen bij een beklimming, een bocht wat minder lekker nemen of net wat minder fit zijn na een lange week.
structureel
als dit structureel het geval is loop, fiets, werk, wandel je achter de feiten aan. je bent dan van leidend voorwerp naar lijdend voorwerp gegaan. hoe zorg je ervoor dat jij weer de handen aan het stuur hebt? hier kan de self-determination theory (zelf-determinatie theorie) uitkomst bieden. het gaat, zoals snelle en ronnie flex laten zien om autonomie ondersteunende structuren, het geloof in eigen kunnen en het heft weer in eigen hand nemen, zo gooi je weer wat olie op jouw vuur (aldus snelle). jezelf niet laten omringen met mensen die jouw zelfvertrouwen afbreken, maar je juist helpen groeien. dit wordt in de theorie: self-efficacy genoemd en werkt uiteindelijk vele malen beter dan een controlerende stijl.
vette pech
soms ben je het lijdend voorwerp, dan heb je ergens last van. dat is een gegeven. je kan soms ook vette pech hebben zonder dat je er invloed op hebt. soms ben je het lijdend voorwerp, dan heb je ergens last van, ben je ergens slachtoffer van. je kan soms ook vette pech hebben zonder dat je er invloed op hebt. dan zit er maar 1 ding op & dat is hoe vervelend het ook is, de situatie te accepteren. al is dat makkelijker bij een gebroken been dan met zoiets als liefdesverdriet.
sportvierentwintig
sportvierentwintig & werkvierentwintig maken gebruik an de kennis op het gebied van motivatie en control. het is niet voor niets zo dat we autonomie, (zelf)vertrouwen en betrokkenheid hoog in het vaandel hebben.
