poe, dat was wel een dagje zeg. dit keer een persoonlijk verhaal over wat mijn moeder is overkomen. zo kan ik het wel noemen. ze is opgelicht en ze heeft zowat haar hele spaarrekening in de zakken van criminelen geleegd. voordat je denkt: wat een oen, hoe stom kan je zijn is het belangrijk om wat meer te weten over hoe het denken werkt. deze criminelen zijn namelijk gehaaider dan je denkt. kennis en het toepassen daarvan is daarin macht en daarom wil ik ook graag deze blog met jullie delen. deel dit met je ouders, je kinderen en of andere mensen want alleen samen kunnen we ervoor zorgen dat criminelen verslagen worden.
victimblaming
mijn moeder had haar bank aan de telefoon en vertelde schoorvoetend dat ze was opgelicht via een whatsapptruc. ik zal eerlijk bekennen dat mijn eerste reactie was: hoe dan! pieperdepepiepdepiep. maar juist dat is victimblaming. 100% fout. sorry mams. hierdoor ontstaat er meer schaamte en wordt dit verhaal minder gedeeld. de hond daarentegen reageerde wat beter (met een lebber en meer empathie), als je je afvraagt waarom dat beestje altijd als eerste eten krijgt en het meest wordt vertroeteld, bekijk dan eens de wet van snuf.
back to topic.
wat is er nu gebeurd?
mijn moeder kreeg een berichtje: he mam (L), ik heb een ander nummer, mijn telefoon ging kapot dus bij deze mijn nieuwe nummer. zo gezegd zo gedaan slaat mijn moeder het nummer op onder wat zij dacht: haar oudste zoon. dat wisten de criminelen natuurlijk niet, maar door de aanname versterkte ze haar geloof.
ze zagen nu de profielfoto van mijn moeder verschijnen in whatsapp (je privacy instellingen staat vaak aangegeven: afbeeldingen tonen aan contacten). de criminelen hadden beet. vislijn uitgegooid en van de duizenden pogingen zijn er altijd een paar die happen. zo ook mijn moeder. daarna kreeg ze een berichtje of ze even tijd had: natuurlijk heeft mijn (beste) moeder (van de wereld) altijd tijd voor haar zoons.
“wat is er aan de hand jongen” nou, er moesten wat rekeningen betaald worden en daar was haast bij. hij schaamde zich kapot, maar of ze 2 rekeningen wilde betalen. zo gezegd zo gedaan. de rekeningen werden betaald en weer verder met de orde van de dag.
totdat haar bank belde (je bank belt je in principe nooit, en zeker niet om geld over te boeken, let ook daar op!). opgelicht, ze gingen er gelijk achteraan. gelukkig maar!
alle credits naar haar bank. straks nog een sidenote over hoe de 2 andere banken waar ze het geld naartoe gestort had handelden.
maar wat kan je er dan aan doen?
door het woordje: he mam, waren ze bij mijn moeder binnen, dat was haar achilleshiel. onvoorwaardelijke liefde voor je kinderen maakt dat je alles laat vallen. door de acuutheid (nu moesten er rekeningen betaald worden) & schaamte, maakte dat het snelle denken het over nam van het langzame denken.
dat snelle denken is gebaseerd op aannames. daarover later meer. wat er verder speelde was rationeel gezien heel erg makkelijk te doorgronden, maar aangezien de criminelen een beroep deden op het snelle denken, emotie nam het over. daarom dacht ze niet na. nu handelen, later denken.
de dagen ervoor hadden we er nog over gesproken. er was dus geen sprake van een gebrek aan kennis, maar we hadden niks afgesproken over het toepassen van die kennis.
thinking fast & thinking slow
daniel kahneman heeft hier een fantastisch boek over geschreven: thinking fast & thinking slow. kort gezegd komt het erop neer dat je snelle denken veelal gebaseerd is op emotie, op aannames waardoor je dingen zelf invult. heel handig, maar niet altijd het meest verstandige. het langzame denken kost veel meer energie, dus als je de hele dag dit langzame meer rationele denken toe wilt passen dan ben je al voor de middag kapot moe. doordat we 90% van de tijd op automatische piloot handelen (appen met je zoon) zit je volledig in dit type denken. lees er meer over in het boek of de verschillende blogs die erover geschreven zijn.
codewoord
de oplossing die ik aangedragen heb is een codewoord. het codewoord hebben we nu afgesproken, maar mocht het over een jaar weer voorkomen dan moeten mijn ouders (en ikzelf) flink nadenken over wat dat codewoord dan was. door het graven in je geheugen word je uit het snelle denken getrokken en moet je brein moeite doen.
op dat moment zie je in dat de stappen niet rationeel zijn (let wel, zodra je iemand 100% vertrouwt kunnen ze alles van je vragen, echt alles, zelf het plunderen van je spaarrekening).
sidenote: de banken
de bank van mijn moeder belde direct op. de transacties waren vreemd en paste niet in het profiel van mijn moeder. riskmanagement heeft hier dan ook zeker zijn rol gespeeld. al ben ik benieuwd hoe dat bij banken nu ingeregeld is. de bankmedewerker was erg behulpzaam en begripvol.
je kan je wellicht indenken hoe ontiegelijk stom mijn moeder zich voelde (schaamte speelt een grote rol om het verhaal niet te vertellen). maar na bovenstaande gelezen te hebben is het duidelijk waar deze criminelen een beroep op doen.
overigens doet marketing & politici eenzelfde beroep op hetzelfde type denken (het is dus een bewezen strategie waar ook criminelen gebruik van maken). nee niet alle politici zijn criminelen;)
regels of richtlijnen?
ik heb zelf de rekeningnummers bij mijn moeder opgevraagd en direct met de ontvangende banken gebeld. voor hetzelfde geld was er namelijk ook sprake van identiteitsdiefstal van 1 van hun klanten. de rabobank wilde eerst een proces verbaal ontvangen alvorens ze stappen ondernamen. ik wilde alleen een rode vlag afgeven, zodat ze bij het rekeningnummer een waarschuwingsmelding kunnen zetten.
regels waren regels. er viel hier verder ook niet over te praten. ik vermoed een strenge avg wetgeving, maar aangezien ik het rekeningnummer van hun klant had, was er weinig meer geheim en wilde ik hen erop attenderen. toch ben ik benieuwd naar hun handelswijze. dus rabobank > ik kom graag met jullie in contact.
de ing was sneller met handelen. ik gaf aan wat er gebeurt was en ze vroegen direct om welk rekeningnummer het ging. er werd direct een dossier aangemaakt en gecontroleerd of er sprake was van fraude, oplichting etc. waarbij ze daarna ook graag het proces verbaal wilde ontvangen. hier was duidelijk dat er niet achter het systeem werd verscholen, maar met het systeem werd samengewerkt. een dikke duim vanuit mijn kant.
hard & soft controls
deze casus is nu bij iemand uit mijn omgeving gebeurt. erg vervelend, maar vanuit beroepsdeformatie ook een super interessante casus als het gaat om hard controls & soft controls. ze hebben de hard controls weten te omzeilen en met de mens (medewerker, ouder etc) meegewerkt. waarmee ze de soft controls wisten te manipuleren. een soort van jiu-jitsu tactiek. de acuutheid, het vertrouwen, de band tussen ouder en kind. deze manier van oplichting gebeurt dagelijks en wordt naar mijn weten nog te weinig gedeeld. hoe meer je weet over de psychologische effecten en je manier van denken, hoe beter we bestand zijn tegen impulsen.
control is er niet voor niets, bij werkvierentwintig pleiten voor optimale control waarin je nooit 100% alles dicht kan timmeren.
vraag niet om toestemming maar om vergeving achteraf.
omdat we graag positief afsluiten en er ergere dingen zijn (het financiële leed is minder erg dan het emotionele leed). desalniettemin nog een tip voor alle kinderen: mocht je nu dus zakgeldverhoging of zoals ik een hele vette nieuwe set carbonwielen willen. app je ouders, met een vreemd nummer, geef daarin een bankrekeningnummer van 1 van je vrienden op. trek op die manier de spaarrekening van je ouders leeg en koop die set wielen. zeg achteraf dat het een grapje was en vraag om vergeving. als de liefde onvoorwaardelijk is…en je ouders een klein beetje gevoel voor humor hebben…
werkvierentwintig is gespecialiseerd in motivatie & control. louis goulmy is afgestudeerd bedrijfseconoom en heeft zijn sciptie over management control & motivatie geschreven. willen jullie nu meer weten over het inrichten van jullie organisatie, werkvierentwintig is ontstaan vanuit controlandmotivate.nl en helpt organisaties bij het verbeteren van de (financiële) gezondheid. werkvierentwintig is de rebelsere variant van control and motivate. daarom worden de blogs ook met een vleugje humor en (zelf)spot geschreven. mailen kan naar info@werkvierentwintig.nl & bellen kan naar 0624444981
