er is vaak een misvatting als je de huidige kijk op werk en de werkweek ter discussie stelt: je vindt werken gewoon niet leuk. werk is best een heilig huisje om over de 5 daagse werkweek en de 40 urige werkweek nog maar te zwijgen. daarom deze blog. wat is de werkelijke bedoeling van werk? en wat maakt werk leuk?
er is niks zo zinloos als dingen optimaliseren die überhaupt nooit gedaan hadden hoeven worden. het is al een oudje, het origineel komt van peter f. drucker. “nothing is quite so useless as doing with great efficiency what should not be done at all”. je kan best een softwarepakket of app maken voor je hr formulieren, maar wat nu als die formulieren voor 99% uit onzin bestaan?
de work hard play hard mentaliteit is nog steeds de manier waarop je ‘carrière’ maakt en wat we zien als een goede werkethos. jesse geul schreef er op intermediar het artikel over: jongere wil geen 50 uur werken, maar wel dat salaris. alhoewel het artikel in grote mate over het ‘rijk en onafhankelijk zijn’ gaat en het aanpraten van succesformules, gaat het ook over het idee dat bij veel managers nog heerst dat langer werken zorgt voor meer resultaat, laat meer ambitie zien en heeft een betere werkethos. daaruit volgt: wie meer uren ‘maakt’ heeft een hoger salaris en kan zich daarmee een luxer leven veroorloven. wie minder lang werkt komt aan het eind van de havermelk een stukje maand tekort.
wat word ik blij van stukken zoals vandaag op nu.nl. bedrijven vergeten hun eigen personeel vaak in een krappe arbeidsmarkt, dat is de kop van hun artikel. in het artikel wordt carina schott, bestuurskundige en organisatiewetenschapper aan de universiteit utrecht bevraagd over het belang van het gemotiveerd houden van personeel. vanuit werkvierentwintig zijn we het daar natuurlijk volledig mee eens.
het is zoiets waar je pas bij stilstaat als je het zelf niet meer het gevoel hebt dat je het hebt. regie hebben over je leven is voor iedereen cruciaal. je wilt tenslotte zelf kunnen bepalen wat je doet, wanneer je het doet en hoe je het doet. de ‘zelluf’ fase bij het opgroeien van een kind is hier een duidelijke blijk van. natuurlijk gaat dat niet van de ene op de andere dag. je groeit op en wordt steeds zelfstandiger tot het punt dat je volwassen bent en prima kan beslissen over wat je belangrijk vindt in het leven.
de jeugd van tegenwoordig wil geen 40 uur meer werken, zijn niet ambitieus meer en vinden dingen buiten het werk om veel belangrijker. dit is vaak de kritiek die ik hoor als het gaat om mensen die minder dan de ‘norm’ werken, we hebben er zelfs allemaal termen voor: balanstrut, deeltijdprins of prinses. en dat terwijl ik juist mijn baan heb opgezegd vanwege de vele hoeveelheid onzinnige werkzaamheden en werkrituelen. ik zag met eigen ogen hoe we werk onnodig complex hebben gemaakt, hoe we onze tijd verdoen door bureaucratie, nodeloze overleggen en vooral door te denken dat je hard werkt als je lang werkt.
2023 wordt het jaar van de 4 daagse werkweek en dan doel ik niet op de systeemoplossing, hetzelfde aantal uur in 4 dagen proppen (zoals de belgen, 4 x 10). al is de nederlandse versie niet veel beter, hele volksstammen werken 4 x 9 om toch die fulltime aanstelling te behouden. dat is geen 4 daagse werkweek en dan snap je de essentie van de 4 daagse werkweek niet. hoog tijd om afscheid te nemen van de 5 daagse werkweek.
beste [bedrijf],
ik wil u graag introduceren aan de pilot van werkvierentwintig: een programma dat u in staat stelt om in slechts 6 weken naar de optimale werkdag te gaan, met een 4 daagse werkweek en een ca. 6 uur durende werkdag.
ik hoef geen dikke leasebak. ik wil geen vast kantoor of in de file staan van en naar het werk. ik wil daar kunnen werken waar ik denk dat ik het beste kan werken. ik wil resultaten boeken, vooruitgang zien en ervaren. ik wil autonoom kunnen handelen, ik wil kunnen samenwerken met mensen, soms op afstand, soms fysiek in 1 ruimte. ik wil de muren niet op mij af zien komen, thuis of op kantoor.
veel mensen komen door de week heen fysieke maar ook psychologische basisbehoefte te kort. dat kan dus gaan van slaap cq. rust tot het tijd doorbrengen met geliefde (partner, gezin) en simpelweg ook even me-time. tijd om iets voor jezelf te doen en te ontprikkelen. dat kan gaan van het lezen van een boek, het kijken van een serie of gewoon met een kop thee op de bank of starend uit het raam. het kan allemaal met de effectievere werkdag van cq. 6 uur. en nee we pinnen je niet vast op uren.
nederland is het een land met een hoge verzekeringsdichtheid, al is dat dalende. met andere woorden: als we het kunnen verzekeren dan doen we het graag. de nederlander is daarmee erg risico averse. we mijden risico’s liever.
je kan momenteel weer overstappen van zorgverzekering. stel dat de zorgverzekering niet voor jezelf was maar voor de auto? welke keuze had je dan gemaakt? het gaat nu om de risicobereidheid, wat is rationeel dan de beste oplossing? de vraag is, hoeveel eigen risico vind jij acceptabel? 385 of 885 euro?
het is inmiddels algemeen bekend, mensen die zwaar werk doen leven minder lang en in een mindere gezondheid. ze worden vaak ook nog eens minder goed betaald. kortom, een recept voor ziekteverzuim, hoge zorgkosten om nog maar te zwijgen over het sociale element. nu kunnen we niet alles in 1 keer oplossen, maar we kunnen er wel voor zorgen dat mensen gedurende de werkdag, werkweek (maand, jaar) fit blijven zodat ze het werk goed aankunnen.
het ene naar het andere krantenbericht gaat erover: de deeltijdcultuur. mensen (vooral) vrouwen zouden een paar uurtjes meer moeten werken (en dat lost al onze tekorten op). de deeltijdcultuur zou emancipatie tegenhouden. immers vrouwen werken gemiddeld 26 uur en mannen gemiddeld 37 uur. hierdoor zijn vrouwen kwetsbaarder en minder financieel onafhankelijk dan mannen, maar inmiddels is het meer bashen geworden dan de oorzaak aan te pakken.
er is 1 hardnekkige mythe over werk en die blijft maar terugkeren. langer werken leidt tot meer productiviteit. de meeste mensen kunnen zich dan nog wel indenken dat op kantoor er makkelijk in het aantal uren gesneden kan worden, iets effectiever gewerkt kan worden, maar de stratenmaker, de schilder en het zorgpersoneel. nee, daar geldt voor: hoe meer ze werken hoe meer ze voor elkaar krijgen.
zou 40 uur (fulltime) weer de norm moeten worden? hier ging het bij WNL op zondag over (2 oktober 2022). tijdens de discussie ging het in heel af en toe over meer regie over je werk, maar werd er over de optimale werkweek niet gerept. er werd zelfs gezegd dat mensen die bewust 1 dag minder werken (4 daagse werkweek) dat deden uit egoïsme, zodat ze lekker kunnen gaan fietsen.
ben je ook wel eens wat prikkelbaar door weinig slaap: grote kans dat je dan last hebt van wat we nu kennen als het van der poel effect. wees gerust, het is niet aan 1 persoon toe te schrijven en het overkomt dus letterlijk de beste. blijken we dus allemaal toch maar mensen van vlees en bloed te zijn.
bijna iedereen heeft er last van, de hoge energieprijzen. veel bedrijven kunnen zelfs niet meer winstgevend produceren en kiezen ervoor de productie stop te zetten. als de nood aan de man is kunnen we 2 dingen doen: het aanvaarden (het is wat het is) of gaan investeren in duurzamere alternatieve. had je als organisatie al geïnvesteerd in duurzame middelen dan is de terugverdientijd geen 10 jaar, maar 2 jaar geworden. over rendement op je investering gesproken (ROI). reken uit je winst. hoe langer je wacht, hoe meer het je gaat kosten….
onlangs besprak ik het boek bedrijf bamischijf van lennard en cedric. maandag 1 augustus waren ze te gast bij radio 1 geld of je leven: ‘bedrijven moeten stoppen met bedrijfje spelen’. in de uitzending vertellen ze over hoe we bedrijfje spelen en we lego poppetjes worden, hoe structuren kunnen verlammen en waarin we moderne slavernij in stand houden. hoe we geneigd zijn om toch te conformeren aan de rituelen die we bedacht en waarom best veel mensen niet helemaal gelukkig zijn in hun werk. maar ook waarom sommige mensen niet gedijen binnen de structuren van werk (en dat is voor mij heel herkenbaar).
in mijn eerste baan na het afstuderen kreeg ik een baan voor 28 uur bij de opdrachtgever, 4 opleidingsuren bij de detacheerder aangeboden. dat betekent dat ik elke 2 weken een opleidingsdag had. maar dat was nog niet alles, ik mocht (moest) in mijn eigen tijd nog een cursus volgen. ik vond het destijds al raar, maar er was geen beweging in te krijgen. tot de cursus is het nooit gekomen, ik had de biezen al gepakt en misschien was de verleiding om in eigen tijd een cursus te volgen er ook wel onderdeel van. het maakte mijn wil om te leren en mijn arbeidscontract er niet aantrekkelijker op…
onlangs vroeg ik op linkedin hoe lang mensen hun vakantiegevoel vast kunnen houden. de meeste gaven aan dat dit vrijwel direct bij thuiskomst weg was. we gaan daardoor direct weer op in de waan van de dag. dat is ook niet gek, bepaalde omgevingen hebben een bepaalde invloed op ons. we zijn gewoonte dieren en we schieten weer makkelijk in ‘oud’ gedrag. terwijl we dat misschien helemaal niet willen. we geven het keer op keer aan: vanaf nu gaan we het anders doen en toch lukt het maar niet.